1961

Begin dit jaar houdt de nieuwe burgemeester A. Hack voor het eerst een Nieuwjaarsrede. Uit deze terugblik op het jaar 1960 blijkt dat het inwonertal vermeerderde met 2 tot 2803.
De bedrijfsresultaten van de visserij waren gunstig. Door de verplaatsing van de vloot naar Colijnsplaat zullen de vissers langere vaartijden moeten maken en krachtiger motoren moeten hebben. De resultaten van de landbouw waren niet gunstig door de vele regenval.

Als belangrijkste ontwikkelingen in het afgelopen jaar noemt hij de aanbesteding van het sluitstuk van de riolering, de deelname aan de huisvuilophaaldienst met een roltrommelwagen en vuilnisemmers, de aanschaf van de nieuwe brandweerauto met een nieuwe manschappentrekkerwagen, de verbetering van de straatverlichting en de totstandkoming van een modern geoutilleerde mosselpellerij van de firma Mieras in het Tuindorp.

Wel luidt hij de noodklok vanwege de woningnood. Ook baart de visserij zorgen. Voor 1961 staan heel wat plannen op stapel: de bouw van het gymnastieklokaal, de ontwikkeling van het recreatieplan, de uitvoering van het saneringplan, de realisering van de speeltuin, de verbouw van het verenigingsgebouw, de bouw van een tweeklassige Christelijke kleuterschool aan de Van Vollenhovenstraat en van de Christelijke lagere school aan de Dokstraat en de vergroting van het sportveldencomplex.

* * *

In april kondigt het P.v.d.A.-raadslid J. Allaart zijn ontslag als lid van de gemeenteraad aan. Door z’n verhuizing naar Vlissingen is hij genoodzaakt te bedanken. In de raadsvergadering van 27 april neemt dit bekwame raadslid afscheid. Burgemeester Hack, hem toesprekend, zegt dat Allaart ‘steeds blijk gaf van een helder en diep inzicht in de gemeentezaken’. Hij uit zijn waardering voor de wijze waarop hij de discussies voerde.
Namens de gemeenteraad spreekt SGP-raadslid J.L. Joosse het scheidende raadslid toe. Joosse zegt, volgens het notulenboek, ‘het een gewichtig ogenblik te vinden. In de beginselen konden Allaart en hij elkaar niet benaderen. Voor de heer Allaart heeft hij steeds veel waardering gehad. Nooit was het voornemen aanwezig om de persoon aan te tasten. Hij betreurt het vertrek van de heer Allaart. Gaarne had hij gewild dat we tot in lengte van dagen de heer Allaart als raadslid hadden kunnen meemaken. Hij wenst hem Gods onmisbare Zegen toe’. Raadslid Allaart zegt ‘toch wel getroffen te zijn door de tot hem gesproken woorden van afscheid’.
Als opvolger van de heer Allaart doet Jac. van Belzen intrede in de gemeenteraad. Dit P.v.d.A.-raadslid zal gedurende een indrukwekkende periode van 35 jaar op bekwame wijze de belangen van Arnemuiden in het gemeentebestuur, eerst als raadslid en later vele jaren als wethouder, behartigen.

Ook voor andere leden van de gemeenteraad is het een bewogen jaar: de vrouw van raadslid K.J. Steketee overlijdt in juni, terwijl raadslid J.L. Joosse in het najaar door een ernstige hartkwaal wordt getroffen.

Een belangrijk besluit voor het gemeentepersoneel is de invoering van de vijfdaagse werkweek. Voortaan is het gemeentehuis ‘s zaterdagsmorgens gesloten.
De nieuwe commies ter secretarie, de heer M. Bosma, wordt beëdigd tot waarnemend gemeentesecretaris.

Gedurende het jaar 1961 overlijden, voorzover bekend:

13/2 Suzanna van de Ketterij (ze woonde in het kleine bouwvallige gemeentewoninkje aan het begin van de Lionstraat) (74 jr); 7/4 de oude visser en achtenswaardige ouderling van de Gereformeerde Gemeente, Daniël van Belzen wv Jacomina de Nooijer, wonende Nieuwstraat 7 (met eerbied werd hij genoemd ‘den ouwe Van Belzen’ of ‘den ouwe Daan’) (88 jr); 10/5 Laurens Kramer wv Willemina Jacobusse (70 jr); 19/5 Janneke de Feijter ev bakker Kornelis Jan Steketee (50 jr); 6/6 Jannetje Ventevogel wv Jan de Ridder (86 jr); 9/6 Elisabeth Cornelisse (72 jr); 2/7 Jannetje (‘Jane’) Marijs ev J. Meulmeester wonend Noordstraat 47 (66 jr); 11/7 Pieternella de Rijke wv Adriaan de Jonge (‘vrouwtje de Jonge’ woonde in een van de hooggelegen huisjes aan het Schuttershof) (88 jr); 26/7 Willem Meulmeester wv Neeltje Schroevers (70 jr); 15/8 Adriaan Poortvliet wv Neellje Theune (47 jr); 8/9 tengevolge van een droevig ongeval Johannis Siereveld (19 jr); 26/9 Adriana de Nooijer wv Adriaan Bliek (75 jr); 9/10 Adriana Cornelia Kraamer wv Cornelis de Kam (86 jr); 7/12 Neeltje van Dalen ev Joos van Belzen (76 jr); 28/12 Jacoba Odding ev de postbode Izaak van Belzen (62 jr).

De oude postbode, Izaäk van Belzen, ziet dit jaar z’n echtgenote Jacoba Odding ontvallen. Wat was Van Belzen, ‘de post’, een vertrouwde verschijning in de straten van Arnemuiden. Binnenkort zal Van Belzen afscheid nemen van de PTT. Het aan hem uitgereikte getuigschrift luidt:
‘Als blijk van grote erkentelijkheid en waardering voor de toegewijde arbeid, die hij met trouwe plichtsbetrachting gedurende ruim 33 jaar in openbare dienst aan de gemeente heeft geschonken’.
Wat moet het voor Van Belzen en z’n vrouw een grote dag geweest zijn toen hun zoon, Th.P. van Belzen, bevestigd werd als predikant van de Gereformeerde kerk.

* * *

De woningnood blijft dit jaar onverminderd groot. Burgemeester Hack rekent de gemeenteraad voor dat er nog 28 samenwoningen plaatsvinden, 28 gezinnen staan op de woninglijst en 92 woningen moeten nog gesaneerd worden. Daardoor is er een reëel tekort van 148 woningen. Gezien de grote nood is het ook geen wonder dat jonge mensen uit de gemeente vertrekken.

Toch zien de inwoners van Arnemuiden tot hun voldoening volop bouwactiviteiten in ‘het Poldertje’. Dit jaar komt het complex van zes woningwetwoningen aan de Mansfeldstraat voor bewoning gereed.
Voor 1961 worden slechts vier woningwetwoningen toegewezen. Burgemeester Hack deelt desondanks mee ‘dat we niet ontevreden mogen zijn’. Deze vier woningen worden in de loop van het jaar gebouwd aan de De Manstraat.
Meer gewicht in de schaal legt de mogelijkheid tot de bouw van premiewoningen. Met de bouw van 20 van dergelijke woningen wordt begonnen; 3 hiervan komen gereed en 13 worden in voorbereiding genomen. Na voltooiing daarvan zullen er al 78 woningen in ‘het Poldertje’ gebouwd zijn.

De enige tijd geleden gebouwde 10 duplexwoningen aan de noord/oost zijde van de Burgemeester Langebeekestraat, de 5 woningwetwoningen aan de zuid/west zijde van de Burgemeester Langebeekestraat en het complex van 5 woningwetwoningen aan de Walstraat worden overgedragen aan de Woningbouwvereniging.

Met het saneringsplan voor de oude kern van de gemeente kan dit jaar een begin worden gemaakt. Een 7-tal krotwoningen wordt aangekocht, evenals de oude bewaarschool aan de Lionstraat.
Het is mogelijk dat de bewoners subsidie krijgen voor hun te saneren panden. De krotwoningen zullen zo snel mogelijk bij openbare inschrijving worden verkocht aan een sloper.
In verband met het saneringsplan zal ook een doorbraak worden gemaakt van de Nieuwstraat via Lionstraat en Langstraat naar de Zuidwal.

* * *

De nieuwe burgemeester toont zich al snel een warm pleitbezorger voor de vissers. Voor de verplaatsing van de vissersvloot naar Colijnsplaat dient het gemeentebestuur, zo betoogt hij, niet alleen morele steun te verlenen. Oók materiële steun is nodig in de vorm van gemeentegarantie voor rente en aflossing voor de investeringen aan de vissersvloot. In Vlissingen en Breskens gebeurt dit ook al. Als gevolg van de afsluiting van de Zandkreek en de verplaatsing van de vloot van Veere naar Colijnsplaat zullen sterkere vissersschepen moeten worden aangeschaft. Dit is de aanleiding voor de gemeenteraad een beleid in te zetten, waarbij 70% van de investeringen aan de vloot voor rekening van de gemeente wordt genomen in de hoop dat het Rijk zich garant stelt voor de overige 30%.
Met algemene stemmen en van harte steunt de gemeenteraad dit beleid. Wethouder Joz. Siereveld, zelf z’n leven lang visser geweest, wijst er op dat een nieuw schip thans wel f 120.000 kost. Namens de vissers zegt hij de gemeenteraad hartelijk dank voor deze steun.

De vissers maken volop gebruik van de garantieregeling. Voor de algehele sanering van de Arnemuidse vloot is deze regeling van groot belang geweest.
Als eerste wordt in april garantie verleend voor de rente en aflossing voor de aankoop van een vissersschip door schipper Jac. van Belzen, Schoolstraat 47, voor f 21.000. De volgende is Joz. Siereveld, Schoolstraat 15. Hij krijgt een garantie voor de aankoop van z’n nieuwe vissersvaartuig voor f 63.000. De derde is schipper L. van Belzen, Westwal 4. Voor de aankoop van zijn schip krijgt hij garantie voor f 61.250.

Drie maanden later volgen nog vijf schippers. Ook zij krijgen garantie voor de rente en aflossing van de gedane investeringen voor de aankoop van vissersschepen. Het zijn D. van Belzen, Schoolstraat 42, voor f 36.844; R. van Belzen, Lionstraat 20, voor f 56.307; Gebroeders Caljouw, Mansfeldstraat 33, voor f 34.405; J. Siereveld, Langstraat 30, voor f 18.130 en B. van de Ketterij voor f 35.000. In september volgen opnieuw twee schippers: Gebroeders Theune, Noordstraat 19, voor f 18.735 en Gebroeders Van Belzen, Oude Havenstraat 15, voor f 55.533. Ook eind november krijgen twee schippers garantie voor de investeringen in verband met de aankoop van andere vissersvaartuigen: J. Meulmeester, Burgemeester Langebeekestraat 7, voor f 88.116, en L. de Nooyer, Nieuwstraat 5, voor f 42.105. Ook de schippers C. Marijs en Gebroeders De Ridder volgen in 1962. Daarmee zijn 14 schippers geholpen om veel betere schepen aan te schaffen. Een groot gedeelte van de Arnemuidse vloot kan op deze wijze worden gesaneerd. Het betreft de schepen met de kentekens ARM 2, 4, 6, 7, 10, 12, 13, 14, 16, 20, 24, 25, 27 en 35.

* * *

Er zijn nòg enkele bijzonderheden vermeldenswaard. Sommige zijn van groot belang voor het op een hoger niveau brengen van het verzorgingspeil van Arnemuiden.
In maart wordt het terrein in de vroegere Dokpolder aan de speeltuinvereniging in gebruik gegeven. Het is een veelbelovende dag voor de jeugd als de opening plaatsvindt van de speeltuin ‘De Dokke’.
Wat ook in gebruik wordt genomen is de nieuwe muziektent, maar ook de nieuw aangeschafte brandweerauto. In mei krijgt het wel zeer dringend noodzakelijke teren van de kanaalweg, tussen de Molenweg en de Arnebrug, z'n beslag.

De gemeenteraad besluit de aloude naam ‘Het Schorretje’ te wijzigen in ‘Arnestraat'. Men vindt het gewenst op deze manier de naam van ‘de Arne’ in ere te houden. Het blijft een vraag of de nieuwe naam, historisch gezien, juister is. De ‘Arne’ begon vroeger ter hoogte van het veerhuis. Het ‘Schorretje’ herinnerde aan het vroeger zo genoemde schor aan het vaarwater.

Aan het Schorretje stonden eind de veertiger jaren nog een aantal schuren en hokken, te weten op de nummers 2 (de lompensorteerderij), 14 (de schuur van M. Vader), 18 (de schuur van Cornelisse), 28 (het slachthuis van slager F. Joosse), 30 (het varkenshok van de weduwe Kramer), 32 (het varkenshok van Knolle), 34 (de schuur van Kousemaker), 36 (de schuur van Knolle) en 38 (de schuur van de weduwe Van de Ketterij).

Een ander belangrijk raadsbesluit is de bouw van een nieuw schoolgebouw voor de Christelijke lagere school aan de Dokstraat. De oude school aan de Schoolstraat, lopend tot tegenaan de pastorietuin, is ouderwets en voldoet niet meer aan de hedendaagse eisen.
Ook van groot belang voor het onderwijs is als aan het einde van het jaar de bouw van het gymnastieklokaal aan het Schuttershof/de Nieuwlandseweg begint.
De gloednieuwe 2-klassige Christelijke kleuterschool aan de Van Vollenhovenstraat kan halverwege het jaar worden geopend en in gebruik genomen. De gemeente koopt het oude kleuterschoolgebouw aan de Lionstraat aan voor f 7.124 van de Stichting Christelijke Kleuterschool. Het aftandse, ruim 100 jaar oude gebouw zal zo spoedig mogelijk worden gesloopt.

Raadslid Steketee informeert naar de gewoonte om ‘een bus te plaatsen bij trouwplechtigheden’. De burgemeester zegt dat ‘dit een oud gebruik is’. Een nieuw gebruik vanaf dit jaar is dat de grafdelver voortaan een uniform zal dragen.
Opnieuw komt het gedrag van een deel van de Arnemuidse jeugd ter sprake. Geïnformeerd wordt naar de mogelijkheid van een verordening tot beteugeling van de baldadigheid van de jeugd. De burgemeester wijst er echter op dat een dergelijke verordening onuitvoerbaar zou zijn. Er zijn volgens hem geen verontrustende verschijnselen. Helaas blijkt dit niet helemaal het geval te zijn: in juli zijn er veel klachten over de vernielzucht aan het wachthuisje voor de buspassagiers op de Zuidwal.

Veelbelovend, maar desondanks voor het jeugdprobleem nauwelijks een oplossing biedend, klinkt een mededeling van burgemeester Hack in de vergadering van de gemeenteraad op 27 november. Hare Majesteit de Koningin zal ter gelegenheid van haar 25-jarig huwelijksjubileum voor de jeugd op het grondgebied van Arnemuiden een recreatieterrein schenken. Dit object, later genoemd ‘Het Zilveren Schor’, zal worden aangelegd op de schorren van de Oranjepolder. De gemeenteraad maakt ook zelf een gebaar door een krediet van f 19.000 beschikbaar te stellen voor een toegangsweg naar het toekomstige ‘Zilveren Schor’.

* * *

1961 is een historisch jaar voor de vissers van Arnemuiden. Het Veerse Gat wordt in april definitief afgesloten. Twee maanden daarvoor zal er al geen doorvaart meer mogelijk zijn, niettegenstaande de haven en de nieuwe vismijn van Colijnsplaat nog niet geheel gereed zijn. Er ontstaat grote ongerustheid en verbittering bij de vissers. De spanning stijgt explosief. Op een belangrijke vergadering op de 21e januari te Arnemuiden worden de problemen besproken en komt het tot een bevredigende oplossing. De vloot kan wat langer in Veere blijven.

Uiteindelijk kan de vloot op de 7e april voor het laatst de haven van Veere verlaten. Op zaterdag de 25e maart nemen de Arnemuidse vissers met hun families onder enorme belangstelling afscheid van Veere. Het Zeeuwsch Dagblad van 27 maart 1961 vermeldt hierover onder de kop ‘Veere bereidde zijn vissers een waardig afscheid’:

VEERE. Het aloude stadje Veere heeft zaterdag afscheid genomen van zijn vissers. Het was een ontroerend afscheid, maar tegelijkertijd toch ook een vaarwel zonder sentimentaliteit, omdat de vissers elders een nieuw bestaan hopen op te bouwen. Wel sprak burgemeester Jhr. I.F. den Beer Poortugael gevoelvolle woorden, maar hij vermeed welbewust te belanden bij Rhijnvis Feith en hield het maar bij Nijhoff. Bovendien zijn vissersmensen keiharde lieden, die zich niet zomaar uit het veld laten slaan, maar fier en zelfbewust de toekomst binnenzeilen. Trouwens, er heerste ondanks het scheiden van de wegen toch een opgewekte sfeer in het Verenigingsgebouw, waar de vissersvrouwen uit Arnemuiden met hun breed opgezette hagelwitte kappen, hun vlekkeloze beuken en hun ‘blozende’ wangen zichtbaar geamuseerd de toespraak van de burgemeester beluisterden en zelfs af en toe een glimlach niet konden onderdrukken.

Voor de laatste maal zijn vissersvrienden ontvangend zei burgemeester Den Beer dat ‘over elf dagen’ het hart van Veere wordt weggesneden. Het hart, de visserij, aan welke bestaansbron de plaats haar ontstaan te danken heeft. ‘U gaat ons nu definitief verlaten. Wij betreuren dat heel erg. Dat het nu juist dit oeroude bedrijf moet zijn dat Veere de rug toekeert’, beklemtoonde de bewogen burgemeester, ‘dat treft ons diep. Maar de veiligheid van ons goede Zeeland eist het. En al hebben wij dan ook geen mensen van Rijkswaterstaat uitgenodigd, wij hebben groot respect voor de aangelegde dijk. Ook al is het asfalt op drijfzand...! Gevochten hebben we voor een sluis in de dam, want de Dam zonder sluis is voor Veere een kruis. Maar al komt de sluis er niet, we zullen er geen drama van maken en waardige kruisdragers zijn’.

‘Er komen nieuwe kansen voor de vissers, daar in Colijnsplaat’. ging de burgemeester, aangehoord door nagenoeg de gehele leidende vissersgemeenschap in Zeeland, verder, ‘er komt een goede haven en een moderne vismijn. En wij, wij blijven achter met een Veere zonder visserij, maar ook met een Veere, dat zijn oog nu gericht houdt op de recreatie in het Veerse Meer. Want uit iets slechts komt toch altijd iets goeds voort! Misschien wordt het een zware dobber het roer om te gooien, omdat Veere toch een stuk van zijn eigen karakter verliest. Vissersschuiten verdwijnen, jachten zullen nog meer komen dan nu al het geval is, maar het hart is er niettemin uit en dat vinden we buitengewoon jammer!’. Ter herinnering aan hun Veerse jaren bood de burgemeester daarna alle vissers een vers van Willem Hussen aan, inhoudende de schoonheid van het oude stadje. En terwijl Jhr. den Beer zijn spreektempo vertraagde zei hij: ‘Dank voor alles. We zullen jullie nooit vergeten. Het ga jullie goed!’. Dit krachtig besluit van de burgemeester wekte een wederwoord op bij de voorzitter van de vissersvereniging ‘Draagt Elkanders Lusten’, de heer M. Siereveld uit Arnemuiden. ‘Het is thans de tweede keer dat onze visserij wordt verdreven. Eerst uit Arnemuiden, nu uit Veere, maar we blijven de zeeën bevaren. Vissers zijn we en blijven we. Want sluisknecht of brugwachter willen we niet worden!’.

Op vrijdagmiddag 2 april vertrekken de vissers voorgoed uit Veere. Tezamen met talrijke Arnemuidse en Veerse vissersvrouwen en -vrienden doet een groot aantal belangstellenden de twintig garnalenkotters uitgeleide. Velen hebben zich, gewapend met een fototoestel ‘voor een laatste Veerse vissersplaat’, op de kade verzameld en zo ziet men omstreeks tien voor één de vloot naar buiten varen. In gesloten formatie varen de ongeveer twintig nog in Veere gestationeerde garnalenkotters voor de laatste maal de haven en het Veerse Gat uit. Dan verdwijnt de formatie heel langzaam in de grauwe nevel die zich over het water uitspreidt.
En op de schuitjes zelf, die deze middag volgeladen zijn met vele passagiers die de laatste tocht uit Veere willen meemaken, verdwijnt voor de vissers langzaam het vertrouwde Veerse silhouet met daarin dominerend de Dom en stadhuistoren en de molen. Voorafgegaan door de reddingsboot Maria Carolina Blankenheim trekt de formatie op naar de damopening. Om negen minuten voor half twee passeert de kotterformatie met de VE 24 voorop het smalle sluitgat van de machtige dam. De dam die over enkele weken Veere voorgoed van de Noordzee zal afsluiten en die het vertrek van de vloot noodzakelijk heeft gemaakt. Het vertrek naar de nieuwe thuishaven Colijnsplaat, waar de vloot twee uur na het definitieve afscheid van Veere hartelijk binnengehaald wordt.

De haven, vismijn en strekdam te Colijnsplaat zijn nu geheel gereed en op de komst van de vloot ingesteld. De nieuwe havenfaciliteiten in Colijnsplaat zien er uitstekend uit. Maar de unieke sfeer in de haven van Veere is voorgoed voorbij.
Colijnsplaat. Een strakke, moderne haven met een uit beton opgetrokken visafslag. Er is geen sfeer, geen traditie, geen oude domkerk dominerend boven de huizen aan de kaai, geen carillonklanken uit de ranke stadhuistoren aan de markt, geen gezellige winkeltjes aan het marktpleintje, geen bruine, doorrookte café's aan de haven.....

* * *

Omstreeks deze tijd worden nagenoeg alle schepen van de vissersvloot gemoderniseerd. De vissers komen in de maalstroom van de hoogconjunctuur terecht.

Voor de visserij is het een jaar met afwisselende resultaten.
In het algemeen is het een bijzonder goed jaar voor de Zeeuwse visserij. De aanvoer is beter dan de jaren daarvoor en de vernieuwing en verbetering van de vloot gaat verder.
In het eerste halfjaar zijn de garnalenvangsten redelijk; de prijzen zijn echter goed. In maart komt er nogal wat bijvangst aan tong voor. In juli trekken verscheidene Arnemuidse vissers naar het noorden, naar Scheveningen. In oktober komen ongekend hoge vangsten voor. Vangsten van 1000 kilo garnalen per tij zijn geen uitzondering.
De vissers met als thuishaven Veere en later Colijn vangen 479.599 kilo garnalen, die een opbrengst opleveren van ƒ 780.946. Daarnaast leveren vooral de grote tongvangsten een bijverdienste op van ruim 2 ton. Bij elkaar bedraagt de besomming over 1961 ƒ 965.028.
De vloot met als thuishaven Vlissingen vangt dit jaar weliswaar weinig garnalen (181.592 kilo), maar heeft buitengewoon grote tongvangsten (93.417 kilo). Daardoor is de verdienste voor de vissers te Vlissingen ƒ 568.630.

Telde de ARM-vloot per 1.1.1961 20 schepen met in totaal 1645 pk; per 1.1.1962 zijn dit er 18 met 1780 pk.

Op 24 februari loopt de ARM 2, vissende nabij Katwijk aan Zee, aan de grond. Het schip is daardoor zodanig beschadigd dat het als verloren moet worden beschouwd. De schipper krijgt het volledige bedrag door de verzekering vergoed.

* * *

Ter gelegenheid van het afscheid van ds. M. Verweij op 1 oktober 1961 maakt fotograaf Ies Lamain een foto van de kerkenraad van de Hervormde gemeente in de nieuwe consistoriekamer. V.l.n.r. de ouderlingen Joos Oreel, Lieven Meulmeester, Jacob van Belzen en Klaas van de Ketterij, ds. M. Verweij, en de diakenen Jan de Klerk, Cornelis Meulmeester, Dingenis van Belzen en Marinus van de Ketterij.

In mei neemt de 60-jarige Hervormde predikant ds. M. Verweij een beroep aan naar het Friese Driesum. In hem verliest de gemeente een bescheiden en eenvoudige herder. Met zeer grote toewijding en ijver was hij in de gemeente werkzaam. Op zondag 1 oktober neemt hij afscheid. In de maanden voor z’n vertrek bezoekt hij nog alle zieken en bejaarden. De kerkenraad brengt kort daarop een toezegging van een beroep uit op ds. J.T. Doornenbal uit Oene, die hiervoor bedankt. In de Veluwse kerkbode schrijft ds. Doornenbal:

Voor mij is dit het wonderlijkste beroep dat ik ooit in mijn leven gehad heb. Twintig jaar geleden kwam het voor de eerste maal. Al in die tijd zijn er banden gelegd tussen Arnemuiden en mij, die wel nooit meer verbroken zullen worden. Zeven jaar geleden het tweede beroep. Ik bedankte, maar jarenlang heeft het mij pijn gedaan. Ik heb Arnemuiden en Zeeland lief gekregen, het volk, het land en het water. Ik heb dit beroep niet meer begeerd en evenmin verwacht. Arnemuiden heeft mij zien gaan langs haar straten in mijn klompen en overall, mij gekend als een mislukte vissersman en een mislukte dominee. Dat de kerkenraad mij desondanks beroepen heeft, was voor mij een grote verrassing....

Maar op 12 oktober wordt ds. Doornenbal, aan wie de gemeente nauw verbonden is en hij aan Arnemuiden, opnieuw beroepen. De kerkbode van december vermeldt: ‘Met grote blijdschap maakt de kerkenraad bekend, dat ds. J.T. Doornenbal van Oene het beroep naar deze gemeente eerst telefonisch en daarna schriftelijk heeft aangenomen. Door Gods Genade is in de vacature, ontstaan door het vertrek van ds. M. Verweij naar Driesum, wel heel spoedig voorzien’. Echter, tot grote teleurstelling komt er enige tijd later een schriftelijk verzoek van ds. Doornenbal ‘om hem zijn woord terug te geven daar buitengewone omstandigheden achteraf een beletsel vormen om tot opvolging van het beroep over te gaan’. De kerkbode vermeldt: ‘Het doet de kerkenraad leed dat ds. Doornenbal geestelijk in zo grote moeilijkheden verkeert’. Vervolgens brengt de kerkenraad een beroep uit op ds. B. Haverkamp te Groenekan.

Voor het eerst na z'n vertrek in 1942 preekt de oud-predikant van de Hervormde gemeente, ds. H.K. van Wingerden, op 6 augustus weer tijdens de zondagse kerkdiensten in Arnemuiden.

Op 8 mei neemt ook de Gereformeerde predikant ds. H.K. Poelman een beroep aan naar het Friese Berlikum, na een verblijf van zes jaren te Arnemuiden. Op 1 juli verhuist het gezin Poelman naar Friesland. Later is ds. Poelman, toen hij te Kamperland stond, overgegaan naar de vrijgemaakt gereformeerde kerk.

1960

Een historische gebeurtenis is het op 4 mei als de Zandkreek wordt afgesloten door een dam tussen Noord- en Zuid-Beveland. De volgende stap zal zijn de afsluiting van het Veerse Gat, waardoor het Veerse Meer zal ontstaan. Deze ontwikkeling is van groot belang voor Arnemuiden, zowel voor de visserij als voor de recreatie.

Vanwege het burgemeesterloze tijdperk houdt wethouder Joz. Siereveld de nieuwjaarsrede. Uit zijn terugblik blijkt dat 1959 voor de visserij een zeer gunstig jaar is geweest. De landbouw daarentegen boekte niet zulke goede resultaten.
Hij memoreert ook de grote verbeteringen in de gemeente door de toetreding tot de huisvuilophaaldienst, de bouw van het medisch centrum aan de Zuidwal door het Groene Kruis met financiële medewerking van de gemeente en de opening van de nieuwe openbare lagere school aan de Clasinastraat.
Helaas daalde het aantal inwoners met 27 tot 2804. Er vertrokken enkele grote gezinnen. De heersende woningnood was zeer ernstig. Op de wachtlijst staan nog 69 woningzoekenden ingeschreven.

Duidelijk doet zich de behoefte aan een sterke burgemeester, die met energie, visie en voortvarendheid de talrijke problemen aanpakt, gevoelen.
Als wethouder Joz. Siereveld enkele maanden wegens ziekte wordt uitgeschakeld, neemt wethouder Van Hemert als enig overgebleven collegelid het roer in handen. Het raadslid, bakker K.J. Stekelee, wordt tijdelijk wethouder.

* * *

In oktober gaat het nieuws door de gemeente dat de heer A. Hack, de secretaris van de gemeente Rilland, tot burgemeester van Arnemuiden is benoemd. Tijdens een buitengewone raadsvergadering op 22 oktober wordt de nieuwe burgemeester geïnstalleerd. Wethouder Joz. Siereveld verwelkomt het burgemeestersgezin met de woorden: ‘Wij treden U vol vertrouwen tegemoet, omdat U beschikt over een uitstekende staat van dienst’. Hij wijst op de vele krotwoningen, de heersende woningnood en de vele samenwoningen in de gemeente. Het aantal gebouwde woningen na de oorlog is circa 150, waarvan 67 particuliere woningen en 83 woningwetwoningen. Het aantal woningzoekenden is thans nog 62. Ook wijst hij op de grote veranderingen die te wachten staan in de visserij als gevolg van het Drie-eilandenplan en de aanstaande verplaatsing van de vissersvloot van Veere naar Colijnsplaat. Verder vraagt hij de aandacht van de nieuwe burgemeester voor de bouw van de Christelijke lagere school, de ontwikkeling van het recreatieplan aan het toekomstige Veerse Meer, de stichting van het nieuwe verenigingsgebouw en de oprichting van een speeltuin.

‘Het was met diepe vreugde en dankbaarheid dat mijn vrouw en ik het bericht van deze benoeming ontvingen. Zij die mij van nabij kennen, weten dat ik het burgemeestersambt zeer begeerde en als geboren en getogen Zeeuw leefde bij mij sterk de wens eenmaal burgemeester te mogen worden in een Zeeuwse plattelandsgemeente. Een vurige wens is thans in vervulling gegaan’.
Met deze woorden vangt burgemeester A. Hack zijn taak in de gemeente aan. Kenmerkend voor hem is zijn mededeling dat hij al een gesprek met de Commissaris van de Koningin, Jhr. mr. A.F.C. de Casembroot, heeft gehad over toewijzing van meer bouwvolume.

Vervolgens voeren niet minder dan 32 sprekers het woord tot de nieuwe burgemeester. Via een geluidsinstallatie zijn de toespraken voor het gemeentehuis in de Langstraat te horen. Achtereenvolgens houden toespraken:
wethouder C van Hemert, de raadsleden J.L. Joosse, G. Siereveld, Joh van Belzen, K.J. Steketee en J.W. Allaart, secretaris Geluk, burgemeester J.L. Dregmans van Koudekerke, de Hervormde ds. M. Verwey, de Gereformeerde ds. H.K. Poelman, J.L. Joosse namens de Gereformeerde Gemeente, burgemeester J.C.W. Jobse van Rilland, schoolhoofd B.J. van de Velde, J. de Hamer, J. Polderdijk, brandweercommandant C. Boone, oud-burgemeester W. H. van der Heide, Jac. van Belzen, F.M. Geluk namens Arne’s Genoegen, P. Janse, C.A. Polderdijk, A.P. Kostense, oud secretaris J.J. Huyssen, N. de Vos, J.D.P. de Smit namens de Centrale Dienst voor Bouw- en Woningtoezicht, M. Siereveld namens Zevibel, F. Poortvliet, A. de Jager, D.C. van Dalen, inspecteur l.o. A. A. Leenhouts, schoolhoofd J.P. de Jonge, J.J. de Nooijer, C. Mulder en J. Goedegebure.

De 1e ambtenaar ter secretarie, de commies C. Geus, vertrekt al spoedig. Hij is benoemd tot 1e ambtenaar te Weesperkarspel. In zijn plaats wordt benoemd de heer M. Bosma uit Zuidwolde per 1 april 1961. Ook de klerk ter secretarie A. van den Dool vertrekt wegens zijn benoeming tot adjunct-commies te Goes. In zijn plaats wordt benoemd M.J. Walraven uit Middelburg; deze zal later secretaris van Zierikzee worden.

* * *

Dit jaar heeft in het land de volkstelling plaats. De resultaten worden eind juni aan de gemeenteraad bekend gemaakt. Uit de volkstelling blijkt dat er 161 mannen en 90 vrouwen in Middelburg werken, waarvan 119 in de industrie. In Vlissingen werken 88 mannen, hoofdzakelijk op De Schelde. 40 mannen werken in de landbouw. In de visserij verdienen 88 mannen hun brood (in 1947 waren dit er 93).

In 1960 overlijden:

13/1 de bakkersknecht Johannis de Nooijer ev Maatje Siereveld (44 jr); 23/2 Janis Bliek ev Cornelia Crucq (70 jr); 8/3 Adriana Marteijn wv Jan Grootjans (77 jr); 10/3 Tannetje Dekker wv Jan Coppoolse (90 jr); 29/3 de voormalige scheepswerfbaas en scheepsbouwer van de Arnemuidse werf Jacob Meerman ev Elisabeth Crucq (72 jr); 31/3 Klasina Schroevers ev J. de Klerk sr (66 jr); 12/4 de op één na oudste inwoner van Arnemuiden, Adriana van Belzen wv Pieter de Meulmeester (92 jr); 24/4 Janna Klaasse (19 jr); 30/4 Sara Marteijn ev Willem van Belzen van de Zuidwal (71 jr); 8/7 tot grote ontsteltenis in de gemeente de vishandelaar Jan de Ridder ev Neeltje de Nooijer (46 jr); 8/7 Elizabeth Mulder wv C. Adamse (87 jr); 18/7 Maria Crucq ev Abraham Buijs Jzn (72 jr); 3/8 Robbert Schroevers ev Susanna van de Ketterij (76 jr); 6/8 de zeer bekende vishandelaar Cornelis de Ridder (‘hij nam een brede plaats in de samenleving in’) (64 jr); 18/8 Clasina Meulmeester (72 jr); 19/8 Jacoba Wijkhuijs ev Willem Marteijn (54 jr); 4/9 tengevolge van een droevig ongeval, Cornelis Schuit (24 jr); 26/9 Maria Meeuwse ev Cornelis van de Ketterij (65 jr); 17/11 tengevolge van een droevig ongeval met z'n motor Cornelis Crucq (27 jr); 26/11 ‘de weduwe Geense’, Wilhelmina de Nooijer wv Marinus Geense (ds. Verweij herdenkt haar tijdens de rouwdienst met de woorden uit Lucas 2:25) (65 jr).

* * *

Er zit weinig schot in het saneringsplan. Volgens raadslid Allaart heeft Arnemuiden verhoudingsgewijs het grootste aantal krotwoningen. Hij dringt met andere raadsleden aan op een zo voortvarend mogelijke aanpak van het saneringsplan en de woningbouw. De ontruimingstermijn voor de onbewoonbaar verklaarde woningen wordt in juni met een jaar verlengd. Het startschot voor de sanering wordt in augustus gegeven. De Centrale Dienst voor Bouw- en Woningtoezicht krijgt dan opdracht te adviseren over de sloop van drie onbewoonbaar verklaarde woningen in de Westdijkstraat.

Het provinciaal bestuur wijst voor 1960 slechts zes woningwetwoningen toe. Dit niettegenstaande het dringende pleidooi van het gemeentebestuur ‘om uit de reserve enkele woningen toe te wijzen, dit vanwege het grote aantal woningzoekenden, het grote aantal krotwoningen en het grote aantal samenwoningen’.
Er zijn 69 woningzoekenden ingeschreven. Het aantal krotwoningen is 60 en het aantal samenwoningen 54.
Aannemer C. Boone krijgt optie op een strook grond in het uitbreidingsplan ‘het Poldertje’ voor de bouw van de toegekende zes woningwetwoningen. Het duurt echter nog tot oktober voordat met de bouw kan worden begonnen. Dit jaar komt het complex van 12 woningwetwoningen aan de Mansfeldstraat en de De Manstraat en 4 particuliere woningen aan de Radermacherstraat gereed. In oktober start aannemer C. Oreel met de bouw van zes woningwetwoningen aan de De Manstraat.

* * *

In mei is de aanbesteding van het nieuw te bouwen gymnastieklokaal volgens het ontwerp van de Centrale Dienst voor Bouw- en Woningtoezicht. Kort daarop begint de bouw op de plaats van het oude schoolgebouw aan de Nieuwlandseweg/Schuttershof. Het nieuwe gymnastieklokaal zal door een kleine hal verbonden zijn met de nieuwe openbare lagere school aan de zuid/westzijde.
Vanuit de gemeenteraad dringen de raadsleden Allaart en Joosse aan op het zo spoedig mogelijk slopen van het oude schoolgebouw. Dit gaat de gemeente hoe langer hoe meer ontsieren. De Centrale Dienst krijgt opdracht de sloop aan te besteden. In november wordt het oude gebouw gesloopt. Dit zorgt voor een heel ander aanzien bij de ingang van de gemeente en de toegang tot ‘het Poldertje’ via de Clasinastraat.
Ook dit jaar kampt de openbare school met verscheidene personeelswisselingen. De onderwijzer C. van Leeuwen vertrekt. In zijn plaats komt de heer W.J. Sandifort uit Vlissingen. Ook de onderwijzeres A.A. Maasdam gaat naar elders. Haar opvolgster is juffrouw Th.M. Corporaal uit Koudekerke.

De Centrale Dienst voor Bouw- en Woningtoezicht Walcheren krijgt opdracht een plan te maken voor de bouw van een nieuwe kleuterschool tussen de Schoolstraat en de Langstraat. De urgentieverklaring van het rijk laat niet lang op zich wachten. In maart komt een verklaring voor de bouw van een 2-klassige kleuterschool. De firma Boone & Besuyen krijgt opdracht het gedeelte straat aan te leggen tussen de Schoolstraat en de Langstraat. Dit straatje krijgt de naam ‘Van Vollenhovenstraat’, naar de ambachtsheer van Kleverskerke. Dr. Van Vollenhoven bedankt de gemeenteraad per brief voor deze vernoeming. Als dank zorgt hij voor een traktatie van de kinderen van de kleuterschool. De nieuwbouw van de Christelijke kleuterschool wordt gegund aan de laagste inschrijver, de firma C. Sinke & Zn te Wolphaartsdijk, voor f 77.274.

Er komt ook schot in de bouw van de nieuwe Christelijke lagere school. De nieuwbouw is opgenomen op de Urgentielijst scholenbouw 1961 van het rijk.

* * *

Er zijn nòg enkele andere verbeteringen in de gemeente.
Belangrijk nieuws komt van de firma L. Mieras te Yerseke. Mieras wil de aan hem verhuurde grond in het Tuindorp van de gemeente kopen. Hij is van plan de bestaande gebouwen voor zijn mosselpellerij en conservenbedrijf te herbouwen. Daardoor zal het aantal werknemers uitgebreid kunnen worden. Het gemeentebestuur is zeer verheugd over deze ontwikkeling en geeft graag alle medewerking. Er is een gemeentelijk belang mee gediend.
In de loop van het jaar komt de modern geoutilleerde mosselpellerij gereed.

In april/mei kan het sluitstuk van de riolering worden aanbesteed. Hierdoor kan de zo zeer beruchte spoorsloot eindelijk worden gedempt. Als laagste inschrijver krijgt de firma Boone en Besuyen de demping en riolering van de spoorsloot gegund voor een bedrag van f 121.485. De werkzaamheden worden in de loop van het jaar uitgevoerd. De gemeente krijgt hierdoor de beschikking over een rioleringsysteem + zuiveringinstallatie die aan hoge eisen voldoet. Dit betekent het definitieve einde van de veel besproken en bestreden onhygiënische ‘spoorsloot’.
Het keienpad tussen Schoolstraat en Schuttershof naast de kerk van de Gereformeerde Gemeente wordt betegeld. Daarmee komt een eind aan het ingooien van de ruiten van het kerkgebouw met keien van het pad.

Ook iets nieuws is het plaatsen van een benzinetank en benzinepomp voor bromfietsen van de firma Van Horssen op gemeentegrond aan de Zuidwal.

Een grote verbetering is ook de vervanging van de straatverlichting door tl-armaturen. In de gemeenteraad wordt opgemerkt dat ‘de huidige verlichting geschikt is voor schemerlampjes in de huiskamer’. Gedurende de winter ervaren de inwoners de nieuwe verlichting als een enorme verbetering. De gemeenteraad spreekt eind december dan ook zijn erkentelijkheid erover uit dat ‘een groot deel van de gemeente zo spoedig goed verlicht is’.

* * *

Aan de hand van een overzichtkaart geeft de nieuwe burgemeester een toelichting op het nieuwe recreatieplan aan het nieuw te vormen Veerse Meer. Met de tegenstemmen van de SGP-fractie op principiële gronden en vanwege de vrees voor verstoring van de zondagsrust gaat de gemeenteraad akkoord met het plan.
Wat niet erg opschiet is de verbetering van het verenigingsgebouw. Het bestuur van ‘De Arne’ maakt hier weinig haast mee. Uiteindelijk komt eind november bericht dat het bestuur het oude verenigingsgebouw wil verbouwen. Zelfs de Commissaris van de Koningin bekommert zich over het Arnemuidse verenigingsgebouw. De burgemeester heeft op verzoek van Jhr. mr. de Casembroot kontakt gehad met het bestuur van ‘De Arne’. Wil men nu nieuwbouw of verbouw? Het bestuur blijft echter bij ‘verbouw’. De Commissaris deelt de burgemeester mee hiermee akkoord te gaan wanneer dit inderdaad een waardige oplossing blijkt te zijn. De Commissaris gaat zelfs zo ver dat hij hoogstpersoonlijk hierover kontakt opneemt met het bestuur.

Commissaris De Casembroot gaan kennelijk meer Arnemuidse zaken ter harte. Zo deelt hij burgemeester Hack mee dat voor de inrichting van de nieuwe speeltuin f 10.000 uit het rampenfonds is gereserveerd. De plannen kunnen nu worden ingediend.

In december arriveert uit de gemeente Hekelingen de verplaatsbare muziektent. Deze wordt opgeslagen in de gemeenteloods op het Schorretje. Eerst zal deze in het voorjaar worden geschilderd.

* * *

Hoewel de gemeenteraad de kosten erg hoog vindt, krijgt de Visserijschool een subsidie van de gemeente van f 600. Er zijn nu twee klassen. Het Rijk geeft geen enkele subsidie.

De wedde van de omroeper wordt verhoogd van f 40 tot f 50 vanwege de uitbreiding van de bebouwing. Wie van de ouderen herinnert zich niet de omroeper Hugo Bliek of z’n zoon Johan. Met de bel maakten ze op de fiets hun vaste ronde. Op alle hoeken van de straten riepen ze de boodschappen om zoals b.v.: ‘Hedenavond, half acht, dominee Grisnigt, in het verenigingsgebouw’ of ‘Verse scharren, bij Bas Marteyn, vier kilo voor een gulden’. Prompt daarop zag men dan van alle kanten mensen met een emmer naar de Zuidwal of Westdijkstraat lopen naar de vishal van Bas Marteyn, Kees de Ridder of Jan van Belzen (‘Jan Joris’).

Ook de onhoudbare toestand van het voddenpakhuis van de firma Polak aan het Schorretje krijgt de aandacht. De gemeenteraad en vele inwoners vinden deze toestand toch eigenlijk niet meer passen in deze tijd. De burgemeester krijgt van de firma Polak de toezegging dat het lompenpakhuis vóór 1 maart volgend jaar zal zijn opgeruimd.

Opnieuw wordt er gemopperd in de gemeenteraad over de jeugd. Een nieuw fenomeen is nu het met veel lawaai rijden met bromfietsen door de gemeente. Ook bij de behandeling van de gemeentebegroting wordt gewezen op de losbandigheid van de jeugd. Ze klimmen zelfs op de autobussen en gooien de ruiten in van het wachtlokaal. Door middel van een circulaire roept het gemeentebestuur daarop de medewerking van de ouders in vanwege de laakbare vernielingen door de jeugd.

* * *

Voor de visserij is het een gunstig jaar. Niet zo zeer vanwege de vangst van garnalen (de aanvoer daalde met ruim 1/3 ten opzichte van 1959), maar wel als gevolg van de zeer hoge prijs voor de garnalen. De door de Arnemuidse vissers te Veere gevangen 385.500 kilo garnalen brengt het hoge bedrag op van ƒ 1.058.939. Dankzij de ruime bijvangst van tong (42.000 kilo) en wijting is de totale opbrengst voor de Arnemuidse vissers het hoge bedrag van ƒ 1.265.190. Ook de vissers te Vlissingen hebben een goede verdienste door de grote vangsten van tong, haring en schol.
De garnalenvangsten vertonen van jaar tot jaar grote schommelingen (voor de Zeeuwse vloot waren deze in 1956: 2.055.744 kg; 1957: 736.590 kg; 1958: 1.155.418 kg; 1959: 1.290.879 kg en 1960: 852.904 kg).
De Arnemuidse vloot blijft stabiel: 21 kotters met in totaal 1535 pk.

* * *

De Nederlands Hervormde gemeente bestaat thans uit 552 gezinnen (waaronder de alleenstaanden). Tot de gemeente behoren 1845 zielen, te weten 938 mannen en 907 vrouwen. Er zijn 706 belijdende leden (270 mannen en 436 vrouwen) en 1100 doopleden (650 mannen en 450 vrouwen).
Op de 5e mei wordt in de Hervormde kerk een herdenkingsdienst gehouden ter gelegenheid van het feit dat Nederland 15 jaar geleden werd bevrijd van de Duitse bezetting. En op de 4e september spreekt ds. M. Verweij een gedachtenisrede uit naar aanleiding van zijn 30-jarig ambtsjubileum aan de hand van het tekstwoord Jesaja 55:10-11. In de achterliggende jaren te Arnemuiden preekte hij 494 keer, doopte hij 181 kinderen, leidde hij 55 rouwdiensten en bevestigde hij 20 huwelijken.
Een opmerkelijke gebeurtenis is ook als de Hervormde kerkenraad zich in een brief tot Gedeputeerde Staten van Zeeland richt met het verzoek om Arnemuiden extra bouwvolume toe te wijzen ‘daar in onze gemeente dringend meer woonruimte nodig is en vele jonge mensen trouwen en dan door woonruimtegebrek elders gaan wonen’.

Ook dit jaar komt de oud-predikant van de Hervormde gemeente, ds. W.L. Mulder uit Voorthuizen, op een zondag in z'n oude gemeente preken. Het is bijna 50 jaar geleden dat hij als kandidaat te Arnemuiden werd bevestigd. Steeds bleef de band tussen ds. Mulder en de gemeente in stand.

1962

Het nieuwe jaar zet in met de ernstige treinbotsing bij Harmelen. 92 mensen komen hierbij om het leven en 73 raken gewond.
Maar ook ander belangrijk nieuws beheerst de koppen van de Provinciale Zeeuwse Courant. Halverwege januari leveren twee fregatten van de Nederlandse marine slag met Indonesische oorlogschepen. Het conflict tussen Nederland en Indonesië over Nieuw-Guinea lijkt steeds grimmiger te worden. Kort hierna voeren Indonesische parachutisten landingen uit op Nieuw-Guinea. Ook verscheidene Arnemuidenaren worden als militair uitgezonden naar Nieuw-Guinea (W. van Belzen, C. Marijs, C. Meerman, P. Meulmeester en J. Theune).
Groot nieuws van geheel andere orde is als in februari boringen in Groningerland aantonen dat daar minstens 150 miljard kubieke meter aardgas in de bodem zit.
In mei komt de afsluiting van de Grevelingen tot stand.

Op de 28e november overlijdt op het paleis Het Loo Prinses Wilhelmina op 82-jarige leeftijd. ‘Een grote vrouw is van ons heengegaan’, zegt premier De Quay in zijn herdenkingswoord voor de radio. Op uitdrukkelijke wens van de overleden vorstin vindt de begrafenis ‘in het wit’ plaats. Eenmaal bezocht Koningin Wilhelmina Arnemuiden per trein ter gelegenheid van de ramp in mei 1924, waarbij vier vissersschepen vergingen en 15 Arnemuidse en Vlissingse vissers omkwamen.

* * *

De nieuwjaarstoespraak van burgemeester A. Hack op de 29e januari heeft een optimistische toonzetting. Een groot aantal verbeteringen heeft het verzorgingspeil van Arnemuiden verhoogd: de bouw van woningwet- en premiewoningen in ‘het Poldertje’, de start van het saneringsplan, de garantieregeling voor de aankoop of modernisering van 14 vissersschepen, de ingebruikname van de nieuwe Christelijke kleuterschool, de nieuwe brandweerauto en de nieuwe speeltuin ‘De Dokke’. Maar niettegenstaande al deze verbeteringen nam de bevolking in 1961 met 10 inwoners af tot 2793 (1444 mannen en 1349 vrouwen). Het geboorteoverschot was 43. Er vertrokken 111 en er vestigden zich 58 personen. 27 huwelijken werden gesloten, maar hiervan vertrokken 17 jonge stellen naar elders vanwege het gemis aan woonruimte. Op de wachtlijst voor de toewijzing van woningen staan nog 89 urgente gevallen. 87 krotwoningen wachten op sloop.

Opmerkelijk weinigen vergeleken met andere jaren overlijden in 1962. Het zijn:

2/1 de oudste inwoonster van Arnemuiden Jannetje Blaasse wv Abraham Meerman wonend Markt 9 (‘zij zag het vierde geslacht van haar kinderen opgroeien’) (94 jr); 9/1 Klaas van Belzen ev Jannetje Blaasse (78 jr); 10/3 Grietje Schroevers ev Jacob van de Ketterij wonend Markt 7 (76 jr); 8/5 Grietje Meulmeester ev Antheunis Schuit wonend Nieuwlandseweg 5 (59 jr); 25/5 Pieter C. van Eenennaam wonend Schorretje 6 (82 jr); 16/9 Neeltje Baak wv Pieter Ventevogel (84 jr); 28/9 Willemina Schroevers wv Klaas Schuit wonende Tuindorp 30 (84 jr); 8/10 Lieven van de Ketterij ev Pieternella Meulmeester wonende Schoolstraat 10 (67 jr); 19/10 Joos Schroevers wonende Neuwlandseweg 30 (52 jr); 12/11 Maatje Caljauw wv Joos van Belzen (68 jr); 30/12 Neeltje de Nooijer ev Willem van Belzen (67 jr).

* * *

Dit jaar zijn er verkiezingen voor de gemeenteraad.
Voor de nieuwe raadsperiode worden gekozen Jac. van Belzen (PvdA), Joh. van Belzen (SGP), P Brasser (CHU), C. van Hemert (CHU), J.L. Joosse (SGP), Joz. Siereveld (Gemeentebelang) en K.J. Steketee (ARP).
Afscheid neemt raadslid Gerard Siereveld, die sinds 1 september 1953 in de gemeenteraad zitting had. Als nieuwkomer treedt in functie P. Brasser uit Kleverskerke. Als wethouders worden opnieuw gekozen met elk 4 van de 7 stemmen C. van Hemert en Joz. Siereveld.

Op de gemeentesecretarie zijn er dit jaar veranderingen. De ambtenaar ter secretarie H. Uitterhoeve is benoemd tot commies in de gemeente Beesd. Ook de heer J. de Klerk, die al zovele jaren de gemeente als ambtenaar dient, verlaat het gemeentehuis vanwege z'n benoeming in rijksdienst.

Grafdelver wordt per 1 januari 1962 Jan Theune. In de vacature van P. Ventevogel moet een nieuwe bode/conciërge van het gemeentehuis worden aangesteld. Deze krijgt tevens de functies van schoonhouder van de openbare school en het gymnastieklokaal en badmeester. Uit 14 sollicitanten wordt benoemd D. Goedhart.

Op de 16e maart bezoekt Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Beatrix de gemeente. Dit bezoek heeft, aldus burgemeester Hack, ‘tot grote vreugde gestemd, speciaal in verband met het realiseren van de recreatieplannen op het grondgebied van Arnemuiden’. Het werkbezoek van de Kroonprinses staat in verband met de voorbereiding van ‘Het Zilveren Schor’ op de schorren van de Oranjepolder. Tijdens het bezoek heeft de Prinses een geanimeerd onderhoud met de pachter van haar boerderij in de Oranjepolder, Johannes Crucq en z’n vrouw Elizabeth Crucq-Mesu. Voor het laatst bezocht een Oranjetelg Arnemuiden in 1924.

In de raadsvergadering van 12 april herdenkt burgemeester Hack het plotseling overlijden van de oud-gemeenteontvanger, de heer Abraham Buys, als gevolg van een droevig ongeval. Hij staat stil bij de grote liefde, die de overledene de gemeente toedroeg. Bij de begrafenis heeft hij de gemeente vertegenwoordigd. Hierna neemt de gemeenteraad een moment stilte in acht ter herdenking van de overledene.

* * *

Het saneringsplan krijgt dit jaar z’n vervolg. Allereerst worden de drie onbewoonbaar verklaarde huisjes op de hoek Lionstraat/Noordstraat gesloopt.
Van de weduwe C. Scheele-Wisse wordt voor f 39.172 de schuur met woning en erf aan de Langstraat aangekocht. De familie Scheele had hier een boerenschuur, in de vorige eeuw opgebouwd na het afbranden van de monumentale hoeve ‘Munnikendam’. Door deze aankoop kan verder uitvoering worden gegeven aan het saneringsplan en kan de Van Vollenhovenstraat tussen de Schoolstraat en de Langstraat worden doorgetrokken.
De gemeente koopt ook de woning Noordstraat 34 aan voor een bedrag van f 2.975 van mevrouw C.S. van Eenennaam-Kodde.

Ook de woningbouw in ‘het Poldertje’ vordert gestaag.
Het provinciaal bestuur wijst in totaal 10 woningwetwoningen toe: 6 tot vervanging van de krotwoningen en 4 als algemeen contingent. De Woningbouwvereniging krijgt medewerking om 8 woningwetwoningen aan de Houwerstraat en 2 aan de De Manstraat te laten bouwen. Met de bouw van deze woningen wordt dit jaar begonnen. In het uitbreidingsplan komen naast 4 woningwetwoningen in de De Manstraat nog eens 17 premiewoningen gereed, terwijl 6 premiewoningen praktisch voltooid zijn. Plannen voor de bouw van nog eens 15 premiewoningen worden ingediend. Al deze bouwactiviteiten betekenen enige verlichting in de nog steeds heersende grote woningnood in de gemeente.

* * *

Ook andere voor de Arnemuidse gemeenschap belangrijke voorzieningen komen tot stand.
De laagste inschrijver voor de bouw van het nieuwe gymnastieklokaal is de firma J. Verhage te Vlissingen voor f 121.600. In december kan het nieuwe gymnastieklokaal in gebruik worden genomen.
Dit jaar wordt ook besloten een derde lokaal aan de Christelijke kleuterschool aan de Van Vollenhovenstraat te bouwen.

Verheugend nieuws is ook het raadsbesluit tot het garanderen van de rente en aflossing van een geldlening aan het bestuur van ‘De Arne’ voor de bouw van een nieuw verenigingsgebouw aan de Radermacherstraat.

Een grote verbetering is ook de herbestrating van de Molenweg, de Roelse’sweg en het Tuindorp. De gemeenteraad stelt hiervoor  f 114.000 beschikbaar. Ook komt in de Molenweg nieuwe straatverlichting.

De firma L. Mieras & Co te Yerseke krijgt in november optie voor de aankoop van 10.640 m2 grond in het Tuindorp.

De gemeenteraad stelt verder f 900 beschikbaar voor de vernieuwing van de torenuurwerkverlichting en f 1.675 voor de inrichting van een schuilkelder onder het gemeentehuis. Voor de uitbreiding van het gebouwtje voor de ouden van dagen op Het Hoofd wordt een perceel grond in erfpacht genomen van de familie Meerman. Voor de uitbreiding van ‘Het Oppertje’ stelt de gemeenteraad f 1.200 beschikbaar.

De muziekvereniging Arne's Genoegen is dit jaar geplaatst in de afdeling ‘uitmuntendheid’ en krijgt als blijk van waardering een subsidie van f 900.

Zorgen zijn er over het voortbestaan van de openbare lagere school te Kleverskerke. Het aantal leerlingen is gedaald tot 5. Voorlopig wordt het schooltje nog gehandhaafd tot maart 1964.

De familie Snoek mag halverwege de Schoolstraat een friteskraam exploiteren. Aan de Zuidwal mogen de gebroeders De Ridder een garnalenpellerij vestigen.

Ook dit jaar vormen de vele klachten over de gedragingen van de jeugd weer een smet op het blazoen van Arnemuiden.

* * *

In 1962 ondergaat de vissersvloot een verdere modernisering. Er komen drie nieuwe schepen tot vervanging van oude schuiten bij. De vloot bestaat per 1.1.1962 uit 18 schepen met in totaal 1780 pk en per 1.1.1963 uit 16 schepen met 1908 pk. Garantie wordt verleend aan schipper van Belzen, Tuindorp 15, voor de rente en aflossing voor een geldlening van f 49.000 voor de aankoop van een vissersschip, de ARM 5. Ook krijgt G. van de Gruiter een garantie voor f 10.665 voor de overname van de ARM 50. En schipper L. de Nooyer krijgt eveneens gemeentegarantie voor de verbouw van zijn vaartuig en de inbouw van een nieuwe motor en winch. Hiermee is de vissersvloot, dankzij de financiële medewerking van de gemeente, praktisch geheel vernieuwd en verbeterd.

De bedrijfsresultaten van de vissers zijn in 1962 zeer gunstig. Alle schippers kunnen ruimschoots aan hun financiële verplichtingen wegens de gedane investeringen voldoen.
Helaas komt er weinig schot in de schadeuitkering voor de vissers ingevolge artikel 8 van de Deltawet als gevolg van het gedwongen vertrek uit Veere door de afsluiting van het Veerse Gat.
De vangsten zijn dit jaar over het algemeen redelijk tot goed. Opmerkelijk zijn in sommige maanden de grote bijvangsten. Zo is de bijvis (naast de garnalen) in augustus 12% en in oktober 23% van de totale vangst. Gedurende de laatste vier maanden van het jaar zijn de garnalenvangsten zeer goed en de prijzen hoog. In maart vissen 15 schepen uit Arnemuiden, Tholen en Yerseke vanuit Scheveningen.
Aan de vismijn van Colijnsplaat worden 536.946 kilo garnalen aangevoerd, die in totaal ƒ 1.293.914 opbrengen. Dankzij de goede bijvangst van tong (43.550 kilo) en schol (5.550 kilo) is de totale opbrengst voor de te Colijnsplaat liggende vloot ƒ 1.574.816. Ook voor de vissers met als thuishaven Vlissingen is het een zeer goed jaar, vooral dankzij de hoge vangsten van schol (59.000 kilo) en tong (48.000 kilo). De totale opbrengst daar is ƒ 788.829. Verscheidene vissersgezinnen uit Arnemuiden, Veere en Tholen gaan er toe over zich in Colijnsplaat te vestigen. Eind december zijn er al 13 gezinnen in de nieuwe thuishaven woonachtig.

* * *

Op de 6e mei brengt de Gereformeerde kerk een beroep uit op ds. G.S. Oegema. Hij bedankt echter. Bij geruchte wordt vernomen dat ds. Oegema spijt heeft gekregen van z'n bedanken. Op de 24e augustus wordt hij voor de tweede maal beroepen en nu neemt hij het aan. Begin januari 1963 doet ds. Oegema intrede.

Ook de Hervormde gemeente brengt dit jaar, zij het tevergeefs, vele beroepen uit: op kandidaat Van de Hoef, kandidaat Van Assenbergh, ds. E.J. Schimmel uit Oud Beijerland, ds. RJ.F. Lamens uit Kamerik, ds. J. Catsburg uit Genderen, kandidaat G. Veldjesgraaf, ds. J.A. de Waard uit Meerkerk, ds. J. Kruijt uit Lexmond en kandidaat J. Vroegindewey.
Tijdens de vacante periode wordt de gemeente gediend door vele bekende predikanten zoals Van der Haar, Lamens, Van der Ent Braat, Zethof, Van Kooten en Dorsman, kandidaten zoals Van de Bank, Van Assenbergh, Veldjesgraaf en Gebraad, maar ook door bekende ‘godsdienstonderwijzers’ zoals Oskam, Asmus, Stolk, Van Dam, Vroom, Kattenberg en Beinema. De catechisaties worden gegeven door ds. J. van der Haar uit Sint Maartensdijk.
In de kerkenraad komt een vacature door het bedanken van diaken J. de Klerk sr. In zijn plaats komt Joh. van Belzen.

Op 20 november overlijdt op 85-jarige leeftijd de weduwe van de oud-predikant van Arnemuiden ds. B.G.C. Steenbeek, mevrouw H.J.A. Steenbeek-Boks.

De kerkbode van de Hervormde gemeente maakt melding dat ‘Joost van Belzen, die zo lange tijd voor de diaconie met de armenbus de gemeente rond ging, dit vanwege zijn hoge leeftijd niet meer kan doen. Met liefde en ijver mocht Van Belzen elke week getrouw zijn rondje maken. De diaconie heeft dit dan ook altijd ten zeerste op prijs gesteld. De opbrengst van deze bus bedroeg per jaar circa ƒ 1.100. Nu Van Belzen de wens te kennen heeft gegeven er mee op te houden en geen andere personen gevonden kunnen worden, heeft de diaconie besloten niet meer langs de huizen te collecteren ‘.
In de herinnering leeft de in 1962 88 jaar oude, zo markante vissersman Joost van Belzen voort, op zaterdagmorgen rammelend met de collectebus, altijd even vriendelijk en opgewekt, met z’n overbekende uitroep na het openen van de voordeur ‘den êrremen asjeblief’. Zo lang nog krachtig maar de laatste jaren bevend van ouderdom. Een toonbeeld van dat oude, gemoedelijke Arnemuidse vissersgeslacht.

Ook meldt de kerkbode het overlijden op 77- jarige leeftijd van Grie, de echtgenote van de oude vissersman Jacob van de Ketterij, wonende Markt 7: ‘In deze gemeente was Grietje Schroevers geen onbekende. Velen zijn er in huis geweest en bij velen kwam ze. Vele jaren achtereen logeerden er predikanten en godsdienstonderwijzers bij haar in huis’. In de rouwdienst spreekt de godsdienstonderwijzer D. Oskam naar aanleiding van Filippensen 1 : 23.