1980
Op 31 januari maakt Koningin Juliana in een korte televisietoespraak haar aftreden bekend. De troonswisseling vindt plaats op de 30e april. In de Mozeszaal van het koninklijk paleis op de Dam te Amsterdam tekent Koningin Juliana de akte van abdicatie. ‘s Middags heeft in de Nieuwe Kerk op luisterrijke wijze de inhuldiging van Koningin Beatrix in een verenigde vergadering van de Staten-Generaal plaats.
Een ander belangrijk feit is als in oktober het tot een fusie van de drie confessionele partijen (KVP, ARP en CHU) tot het CDA komt. Al twintig jaar werd er in confessionele kring gesproken over de mogelijkheid van één christen-democratische partij.
* * *
Het dagelijks bestuur van de gemeente ondergaat in april een wijziging. Wethouder G. den Hartog treedt per 1 april in gemeentedienst als gemeenteopzichter. Zijn zetel in het college neemt raadslid H.A. Kouman in. Op hem worden 6 stemmen uitgebracht; op zijn fractiegenoot B.J. van Belzen 4. De heer J.A. Nijsse gaat de vacante plaats in de gemeenteraad bezetten. De scheidende wethouder Den Hartog krijgt bij z’n afscheid waarderende woorden toegesproken voor zijn inzet. Hij ontvangt het gemeentewapen in glas en lood en het boekwerk ‘Meertens over de Zeeuwen’.
Ook het RPF-raadslid P. Kuiper neemt in februari afscheid wegens verhuizing uit Arnemuiden. De heer F. Beekman volgt hem op.
Wijzigingen doen zich ook voor op de gemeentesecretarie. De 1e ambtenaar tevens waarnemend gemeentesecretaris Van Vlaanderen vertrekt naar elders. Tot waarnemend secretaris wordt beëdigd de heer K. van Poppel, chef van de afdeling financiën. De heer P.J.A. Korstanje wordt benoemd in de vacature-Van Vlaanderen op de afdeling Algemene Zaken en Ruimtelijke Ordening.
Ook de gemeentewerkman J.J. van de Ketterij verlaat de gemeentedienst. In zijn plaats komt C. de Ridder.
Het hoofd van de openbare basisschool ‘De Polderburcht’ B.J. de Reu neemt wegens een benoeming elders ontslag. In zijn plaats wordt benoemd de heer M. Vader.
Op 24 september bezoekt de Commissaris van de Koningin, dr. C. Boertien, met twee leden van Gedeputeerde Staten, vergezeld van hun echtgenotes, de gemeente.
Het inwonertal neemt in 1980 toe met 96 zielen tot 3887. Er worden 70 kinderen geboren, terwijl 30 inwoners overlijden. Van de overledenen geven we hieronder weer een overzicht:
21/2 Klaas Marijs ev T. Schroevers (43 jr); 26/2 Greta van Belzen (48 jr); 2/4 Maria Jacoba Schroevers vvv Daniël Cornelis van Dalen (77 jr); 18/3 Marinus van de Ketterij ev Clasina van Belzen (70 jr); 30/3 Klaas van Belzen wv Wilhelmina Theune (84 jr); 2/6 Blaas Marijs (80 jr); 3/6 Marinus Snoek ev Adriana de Nooijer (60 jr); 4/6 de vroegere winkelier Pieter Janse ev Adriana Siereveld (73 jr); 17/6 Jan Goedegebure wv Jozina Vader (77 jr); 26/6 Krina Ventevogel (70 jr); 1/7 Grietje Meerman wv Lieven Blaasse (90 jr); 10/7 Joos van Belzen ev Suzanna van Winkelen (71 jr); 30/7 Marinus van Belzen ev Jozina van Dalen (39 jr); 13/8 Johanna den Haan-Meulmeester (37 jr); 23/8 de vroegere lijkdienaar en omroeper Hugo Bliek ev Frouwke Meijer (77 jr); 3/10 Jannetje Meulmeester ev Adriaan Meerman (82 jr); 16/10 de directeur van Groenmarkt Adriaan Groenendijk (51 jr); 8/12 Blaas de Nooijer ev Catharina de Rijke (73 jr); 23/12 Paulus de Nooijer (73 jr).
* * *
Enkele ontwikkelingen van historische aard zijn het vermelden waard. Wethouder Kouman verzekert de gemeenteraad bij de begrotingsbehandeling in oktober, dat ‘de plannen om een museum te stichten nog springlevend zijn’. Een probleem is de huisvesting van het museum, maar er wordt aan gewerkt.
Het stichtingsbestuur denkt aan een oudheidkamer met oude attributen, waarbij burgemeester De Jonge aantekent dat ‘de armoede van de dertiger jaren niet tentoongesteld zal worden’. Raadslid Marijs vindt ‘een huisje wel erg klein voor museum’. Hij stelt voor de bevolking op te roepen goederen voor het museum af te staan. In elk geval krijgt de Stichting Oudheidkundig Museum van de gemeenteraad voor 1981 een subsidie van f 2.500.
Ook een ander object van historische betekenis houdt de gemoederen bezig: de eeuwenoude hofstede ‘Brakenburg’. Raadslid Grootjans wijst op geruchten over afbraak van de boerderij. De bevolking zou ‘het een ramp vinden als de schuur wordt afgebroken. De schuur bepaalt namelijk het gezicht en de sfeer van de gehele wijk Brakenburg’.
Het college merkt echter op dat de schuur in zeer slechte staat verkeert. Het lag eerst in de bedoeling de oude boerderij een multifunctionele bestemming te geven. Maar inmiddels is gebleken dat het opknappen wel 1 miljoen gulden zou kosten. Uiteindelijk besluit de gemeenteraad met grote tegenzin tot de sloop van de eeuwenoude schuur van het Hof Brakenburg.
In oktober dient het gemeentebestuur samen met de visserijvereniging Zevibel een ernstig protest in tegen de beschikking van het Ministerie van Landbouw en Visserij dat het kenteken ARM van de Arnemuidse vissersschepen moet verdwijnen. In ons land worden tot nu toe op visserschepen zo'n 122 verschillende afkortingen gebruikt. Het ministerie wil dit aantal terugbrengen tot 52, namelijk van de havens waar schepen nog ligplaats hebben. Het protest wijst op de inlevering van een belangrijk stuk identiteit voor de Arnemuidse gemeenschap met z’n eeuwenoude visserstraditie.
* * *
De gemeenteraad stelt dit jaar f 30.000 beschikbaar voor ventilatoren in de raadszaal en geluidsisolatie van een aantal vertrekken van het gemeentehuis; f 75.000 voor de aanleg van twee tennisbanen op het sportveldencomplex aan de Van Cittersweg; f 63.000 voor het herbestraten van het Schuttershof en de Nieuwlandseweg, maar ook voor de aankoop van herinneringstegels ter gelegenheid van de troonswisseling.
Een nieuwe ontwikkeling is de vestiging van de Groenmarkt aan de Van Cittersweg. De gemeenteraad stelt hiervoor een voorbereidingsbesluit tot wijziging van het bestemmingsplan ‘Buitengebied’ vast, waarmee deze vestiging mogelijk wordt gemaakt. Gebleken is dat de ondernemer in de kassen op het tuincentrum niet alleen kweekt maar ook handel bedrijft. Hoewel de grote ondernemingsgeest van de eigenaar A. Groenendijk wordt geprezen, ziet de gemeenteraad de enorme expansie van het centrum wat argwanend aan. Het is een trieste dag op 16 oktober als eigenaar-directeur Groenendijk temidden van al z’n dynamische toekomstplannen plotseling overlijdt op de leeftijd van 51 jaar. Met ontzetting neemt Arnemuiden kennis van dit schokkende bericht.
Er is dit jaar ook sprake van vestiging van een visgroothandel van G. van de Gruiter. Ook daarvoor moet het bestemmingsplan worden herzien.
De plannen voor de aanleg van een nieuwe begraafplaats worden dit jaar verder uitgewerkt. Maar ook de toestand van de oude begraafplaats houdt de aandacht. Raadslid Marijs klaagt in de gemeenteraad over de slechte onderhoudstoestand.
De gemeente koopt voor f 20.000 een perceel grond tussen de Langstraat en de Lionstraat aan voor de bouw van een clubgebouw voor de postduivenvereniging ‘De Voorwaarts’.
Wat grote zorgen baart is de exploitatie van verenigingsgebouw ‘De Arne’. De vraag rijst of de gemeente via statutenwijziging niet meer greep op het gemeenschapshuis moet zien te krijgen.
* * *
Wat niettegenstaande alle ontwikkelingen en verbeteringen in de gemeente nauwelijks verandert en hier een schril contrast mee vormt, zijn de gedragingen van de jeugd. Raadslid B.J. van Belzen vraagt tijdens de eerste vergadering dit jaar om ‘maatregelen tegen de baldadigheid ter gelegenheid van de oudejaarsviering’. Hij vraagt zich af: ‘Moet het er nog van komen dat er een burgerwacht ingesteld wordt?’. Hij krijgt bijval van andere raadsfracties. Burgemeester De Jonge beaamt ‘dat het zeer erg is. Maar van politiezijde is er niet veel aan te doen. Bij de ouders ligt een zeer belangrijke taak!’.
Eind december moet er zelfs op geattendeerd worden ‘dat bij een begrafenis vuurwerk door jongelui achter een rouwstoet werd gegooid’. Helaas, deze episoden vormen droevige en donkere bladzijden in de historie van Arnemuiden.
* * *
Met de visserij gaat het redelijk voor de wind.
De vissers boeken goede tot zeer goede besommingen en regelmatig verschijnen nieuwe vissersschepen op de visgronden. Dit is ook wel nodig want de brandstofprijzen drukken zwaar op de exploitatie van de vissersschepen. Gasolie is in tien jaar tijd ruim zes keer zo duur geworden. Toch is de Zeeuwse vissersvloot in 1979 en 1980 met circa 20 nieuwe schepen uitgebreid.
De bemanning van een vissersschuit van de firma J. Meulmeester vist een eeuwenoud anker op. Meulmeester schenkt het anker aan de gemeente. Het zal worden geconserveerd en op een geschikte plaats opgesteld: bij de haven of op de Markt.
De Arnemuidse vissersvloot loopt dit jaar weer met één kotter terug, omdat een Arnemuidse reder onder het kenteken van Vlissingen (VLI) gaat varen. De vloot telt nu nog maar zeven schepen. Er staan echter vier nieuwe schepen op stapel. Wat dat betreft is de grootte van de vloot niet meer te vergelijken met de tijden van weleer. Terecht merkt raadslid Van Leerdam bij de algemene beschouwingen in de gemeenteraad op: ‘De bemanning en de vangsten per schip zijn geen vergelijking meer met vroeger’.
In april worden de vissersschepen ARM 16 en KG 8 beschoten door een Belgische mijnenveger omdat ze binnen de twaalf mijlszône van België vissen. De Belgische autoriteiten hebben al enkele weken gewaarschuwd dat ze hard zullen optreden tegen buitenlandse vissers die illegaal binnen de twaalf mijlszône vissen.
De gemeente Vlissingen maakt dit jaar plannen om de vismijn aan de Koningsweg uit te breiden vanwege de toename van het aantal vissersschepen in Vlissingen. Momenteel hebben Arnemuidse vissers vier nieuwe schepen in aanbouw. Deze zullen in de naaste toekomst een plaats moeten vinden in de Vlissingse haven en tevens moeten kunnen lossen bij de vismijn.
Onder het nieuws van de visserij verdient ook vermelding de mosselconservenfabriek in het Tuindorp. Niettegenstaande de werkgelegenheid in deze fabriek zeer wordt gewaardeerd, gaat de geweldige stank als gevolg van het koken van de mossels de inwoners steeds meer tegenstaan. Maar hier is helaas niet veel aan te doen.
* * *
Op kerkelijk gebied is het een bewogen jaar.
In april ontvangt ds. G. Post een beroep van de Generale Synode tot legerpredikant. Hij neemt dit beroep aan. De kerkbode vermeldt: ‘Na een periode van onzekerheid voor de gemeente is de kerkenraad nu begonnen met de voorbereidingen die genomen moeten worden tot het beroepen van een nieuwe predikant’. Beroepen worden uitgebracht op ds. G.S.A. de Knegt uit Barneveld, ds. J. Maasland uit Barneveld en ds. A. de Reuver uit Capelle aan den IJssel.
De kerkvoogdij van de Hervormde gemeente spant dit jaar een kort geding aan tegen z'n vroegere predikant G. Post met als inzet de pastorie. Het geding wordt uitgesteld tot januari 1981 nadat ds. Post de toezegging doet dat hij tussen 20 december en 5 januari de pastorie zal verlaten. Ds. Post, die in maart benoemd is tot legerpredikant met als werkgebied Ede, slaagde er sinds kort pas in te Apeldoorn een geschikte woning te vinden. Tot op heden is de familie Post daarom in de pastorie blijven wonen. Gedurende dit veelbewogen jaar in de Hervormde gemeente verleent de oude ds. W.L. Tukker bijstand in het pastoraat. Opvallend zijn z'n pastorale meditaties in de kerkbode. De arbeid van ds. Tukker werkt sterk samenbindend in de gemeente.
De kerkenraad bestaat in deze tijd uit de ouderlingen C. Baaijens, C. van Belzen, L. van Belzen, M. van Belzen, P. van de Ketterij, J. Meulmeester, B. de Ridder en L. Theune en de diakenen C. Blaasse, W. Geelhoed, A. Joziasse, H. Poortvliet, B. de Ruiter en R. Schroevers. Per 1 november legt ouderling P. van de Ketterij zijn ambt neer.
