1994
In maart zijn er voor de laatste keer in de geschiedenis van Arnemuiden verkiezingen voor de gemeenteraad. Voor de resterende periode van het zelfstandig bestaan als gemeente worden gekozen tot raadslid Jac. van Belzen (PvdA), W. Bezemer (CDA), P.J. Bos (SGP), A. Damman (VVD), G. Grootjans (PvdA), C. van de Ketterij (RPF), C. Marijs (SGP), B.J. de Reu (PvdA), B. de Ridder (CDA), J.J. Siereveld (RPF) en K. de Wolf (SGP). Als nieuwkomers nemen zitting A. Damman en K. de Wolf. Afscheid wordt genomen van mevrouw D'huy en de heer Van Rotten.
Raadslid Jac. van Belzen legt een verklaring af dat hij weliswaar z'n afscheid als raadslid en wethouder had aangekondigd. Door de coalitie is echter een indringend beroep op hem gedaan voor de laatste drie jaar aan te blijven in het belang van de gemeente.
Bij de wethoudersverkiezingen worden Jac. van Belzen en W. Bezemer opnieuw gekozen als wethouder, beiden met 6 stemmen. Bij de eerste stemming gaan 5 stemmen naar C. Marijs en bij de laatste stemming krijgt J.J. Siereveld 5 stemmen.
De burgemeester krijgt de portefeuilles algemeen bestuur, voorlichting, representatie, bevolking, openbare orde, landbouw en visserij, sociale zaken, bejaardenzorg, volkshuisvesting en volksgezondheid.
Wethouder Van Belzen zal de portefeuilles beheren van herindeling, personeelszaken, onderwijs, ruimtelijke ordening, financiën en openbare werken. Wethouder Bezemer wordt portefeuillehouder van economische zaken, welzijn, cultuur, sport, recreatie en milieu.
Tijdens de raadsvergadering van 12 april staat de gemeenteraad stil bij het overlijden van oud-raadslid, oud-wethouder en oud-gemeenteopzichter G. den Hartog.
In 1994 overlijden vele bekende inwoners. Velen namen een markante plaats in de Arnemuidse gemeenschap van na de oorlog in. Bij het lezen van de namen van de dit jaar overledenen zullen veler gedachten teruggaan:
7/1 de vroegere schildersbaas Jan Kramer ev P.M. Kok (82 jr); 13/1 de vroegere kosteres van de Hervormde kerk Jannetje Pieternella (Jannie) van de Ketterij ev Krijn de Vos (68 jr); 8/2 de vroegere schildersbaas en winkelier Joris (Joos) de Nooijer ev Maria Wilhelmina Dieleman (74 jr); 10/2 de vroegere postkantoorhouder Antonie Hubregt (Toon) de Kam ev Pieternella Cornelia Koolaard (90 jr); 16/2 de vroegere timmerman aan de Westdijkstraat Jacus Leenhouts (88 jr); 25/2 Blaas van Belzen wv Cornelia Theune (98 jr); 5/3 Adriaan Siereveld wv Krina de Nooijer (91 jr); 15/5 Albert Goverse (75 jr); 14/4 Pieter Janse ev Jannetje Neeltje de Klerk (64 jr); 26/4 Klaas Schuit ev Johanna Dekker (77 jr); 12/5 Suzanna de Nooijer wv Jacob de Nooijer (87 jr); 21/5 Willemina Clasina Meerman ev Joost van de Gruiter (56 jr); 3/6 Maria Schroevers wv Joos van Belzen (77 jr); 17/7 Matthijs Pieter Timmerman ev Jacomina van Belzen (65 jr); 28/7 Cornelia Dingemanse wv Jozias Pieter Kusse (90 jr); 20/7 Janna Schets wv Jacobus van Belzen (83 jr); 2/8 Leonardus (Leen) de Nooijer ev Jacomina van Belzen (72 jr); 6/8 Maatje Marijs ev Klaas van Belzen (80 jr); 27/8 Pieter van Belzen wv Krina van Belzen (97 jr); 26/9 Joos Jacobus Marteijn ev Magdalena Maatje Schrier (52 jr); 27/9 Janna Pieternella Smits ev Cornelis Frederik Moerland (75 jr); 12/10 Jannetje de Ridder (87 jr); 14/10 Jasper Abraham de Nooijer ev Suzanna van de Ketterij (80 jr); 21/10 Adriaan Leenhouts ev Willemina Meerman (68 jr); 6/11 Geerard van de Gruiter ev Johanna de Werker (53 jr); 9/11 Francois Joosse (68 jr); 18/11 Neeltje de Meulmeester wv Pieter Leenhouts (76 jr); 16/12 Johannis de Ridder ev Maria Siereveld (72 jr).
* * *
Hoewel de herindeling van de Walcherse gemeenten vrijwel een voldongen feit is wordt er dit jaar nog discussie gevoerd over met welke gemeente(n) Arnemuiden het beste kan worden samengevoegd. In de raadsvergadering van 28 februari bepaalt de gemeenteraad hierover een standpunt. De fracties van de PvdA en de RPF kiezen voor één gemeente Walcheren. De overige fracties (CDA, SGP en VVD) opteren voor een samenvoeging van Middelburg en Arnemuiden.
In grote eensgezindheid scharen college en gemeenteraad zich achter een beleidsprogramma voor de resterende jaren 1994-1996. Gezamenlijk bepaalt men welke zaken vóór de datum van herindeling indien mogelijk nog geregeld zullen worden. Enkele van deze speerpunten van beleid zijn:
- behoud van belangrijke voorzieningen voor Arnemuiden (station, postkantoor, politiebureau, open Arnekanaal, servicepunt burgerlijke zaken, sportvoorzieningen);
- zo nodig investeren in/ontwerpen van nieuwe voorzieningen (havenplateau, scheepswerf, spoorwegovergangen) vóór de onderhandelingen met de fusiepartner;
- een samenhangende aanpak van het vandalisme in overleg tussen politie, justitie, jeugd, Halt-buro, scholen, burgers en gemeente en zo mogelijk invoeren van stadswachten;
- aanschaf van een nieuwe brandweerauto;
- realisering van een veilige spoorwegovergang aan de Singel;
- behoud en eventuele uitbreiding van het museum (in het gemeentehuis of de werf of het station);
- voorbereiding van de uitbreidingswijk Brakenburg IV;
- geen potverteren, maar ook geen spaarfonds instellen.
* * *
Verscheidene belangrijke investeringen komen dit jaar al tot uitvoering.
Allereerst wordt een krediet verleend van f 43.000 voor de 1e fase van de herinrichting van het Singelgebied. Deze fase bestaat uit het verbeteren van de noordelijke berm met sloottalud vanaf de Doeleweg tot en met het erf van de heer De Reu, Singel 15, het opschonen van 260 meter berm en sloottalud, het spitten en egaliseren van de berm en aanvullen met grond alsook het inzaaien en inplanten van bomen.
Verder kunnen nog genoemd worden het beschikbaar stellen van kredieten van f 6.200 voor een geluidsinstallatie op de begraafplaats; f 243.000 voor uitbreiding van de bijzondere basisschool ‘Het Baken’ met een groepsruimte en een speellokaal; f 285.000 voor het verbeteren van straten en wegen waaronder de Molenweg, de Marktstraat, de Westwal, de Schorerstraat en de speelplaats aan de Noordwal; f 5.800 voor nieuwe vitrage en overgordijnen in de raadszaal van het gemeentehuis; f 35.000 voor herstel van het voegwerk van de westgevel en het schilderen van de voorgevel van het gemeentehuis, het onderhoud van de binnenmuren van de secretarie, de raadszaal en het archief; voor de herinrichting van de Zuidwal tussen de Arnestraat en de Walstraat na voltooiing van het winkelcentrum; f 10.000 voor het maken van een plan voor een spoorwegovergang aan de Singel identiek aan de overgang aan het Schuttershof en f 17.000 voor het aanbrengen van een ‘praathuisje’ op het havenplateau.
Ook stelt de gemeenteraad een krediet van f 10.000 beschikbaar voor het verbeteren van de toegangspaden op de oude begraafplaats. De hoofdpaden zijn thans met grind afgedekt, terwijl de tussenpaden geen afdekking hebben. De huidige situatie dateert al van jaren her. Sinds mensenheugenis is daaraan niets veranderd. Met name bij natte weersgesteldheid zijn de paden nauwelijks begaanbaar. Besloten wordt hier staptegels aan te brengen.
De gemeenteraad komt tot de conclusie dat het woonzorgcentrum in Te Mortiere nu definitief van de baan is. Het zo mooi ogende plan blijkt financieel niet haalbaar. Er is een tekort van f 1 miljoen om 30 aanleunwoningen te realiseren. Onderzocht zal nu gaan worden of nieuwbouw van een woonzorgcentrum haalbaar is. Hiervoor wordt een voorbereidingskrediet beschikbaar gesteld.
Als wensen voor de jaren 1995 en 1996 worden bij het provinciaal bestuur ingediend: de verdere herinrichting van het Singelgebied, de verbetering van de spoorwegovergang aan de Singel, de herinrichting van het havenplateau, de verbetering van de omgeving van het Oude Gat, het uitbaggeren en beschoeien van de Singel en de renovatie van het verenigingsgebouw ‘De Arne’.
* * *
Nog enkele andere ontwikkelingen zijn te melden.
Het gebouw van de voormalige Prins Willem Alexander kleuterschool aan de Prins Bernhardstraat (groot 1710 m2) staat leeg. Het gemeentebestuur wil graag van dit gebouw af. Allerlei bestemmingen worden afgewogen en beoordeeld: jeugdsociëteit, peuterspeelzaal, clubgebouw voor de plaatselijke verenigingen, kantoorbestemming, ombouw tot woningen. Uiteindelijk stelt het college de gemeenteraad voor het pand te verkopen. Maar ter elfder ure meldt zich een kandidaat-koper. De huisarts R.G.G. Groot wil samen met zijn compagnon H.J. Roelofsen het pand aankopen en verbouwen tot huisartsenpraktijkruimte. De huidige praktijkruimte aan het Stationsplein wordt te klein.
De gemeenteraad stemt graag in met de verkoop van het gebouw aan de beide huisartsen voor een bedrag van f 170.000.
* * *
Ook zijn er nieuwe ontwikkelingen op het gebied van historie en oudheidkunde.
Begin dit jaar verschijnt het tweede deel van de Kroniek van Arnemuiden van de hand van de oud-Arnemuidenaar J. Adriaanse. De geschiedenis van de stad gedurende de periode 1795-1870 wordt hierin beschreven. Wat de schrijver bij de samenstelling van deel 1 van z’n Kroniek (over de periode 1870-1948) helaas moest ontberen (het archief over deze periode was nog niet geordend en geïnventariseerd), kon wel bij het nu beschreven tijdperk. Dankzij de welwillende medewerking van college en secretaris Van Poppel kon hij onbeperkt het oud-archief in het gemeentehuis raadplegen en de gegevens en achtergronden naspeuren.
Ook komt dit jaar van de hand van G. de Nooijer het boek ‘Een mooi zooitje vis’ uit. Dit boekwerk bevat veel foto’s en volksverhalen ‘over de goeie ouwe tijd’, het Arnemuiden in het begin van deze eeuw.
Ondertussen is de Werkgroep Historisch Onderzoek Arnemuiden volop actief. Maandelijks komt de werkgroep bijeen in de commissiekamer van het gemeentehuis. De werkgroep bestaat uit de heren M.P. de Ridder (voorzitter), P.J. Bos (secretaris), J. Adriaanse, P.A. Baaijens, L. van Belzen, C.J.A. Feij, drs. P.J. Feij, drs. R.M. Rijkse en mr. A.H.G. Verouden.
Het bestuur van het museum dient een verzoek in bij de gemeenteraad om het oude gedeelte van het gemeentehuis na de herindeling te mogen gebruiken als museum. Als dat gerealiseerd kan worden, zouden de schilderijen daar een plaats kunnen krijgen. Het college zegt de gemeenteraad en het museumbestuur toe dit bij de fusiebespreking met de gemeente Middelburg aan de orde te stellen.
De Nederlandse Spoorwegen maken dit jaar hun voornemen kenbaar om de uit 1913 daterende beweegbare spoorbrug over het Arnekanaal te vervangen door een dam met duikers. Hiermee zouden Arnemuiden en Nieuw- en Sint Joosland geen verbinding meer hebben met het open vaarwater en zou de oude Arne een dood binnenwater worden. Hiertegen ontstaat een krachtig protest. Om diverse redenen is de draaiende spoorbrug uniek. Het is één van de tien draaibruggen die tussen 1900 en 1905 zijn gebouwd en ook nog in gebruik zijn. Maar ook de constructie is bijzonder door zijn twee ongelijkarmige draaibruggen (voor elk spoor één).
* * *
De Hervormde gemeente wordt gediend door ds. M. Goudriaan. Bijstand in het pastoraat verlenen de heren T.M. Rietveld uit Stellendam en P.D. Spies uit Middelburg.
Dit jaar nemen twee oudgedienden afscheid: ouderling Klaas van de Ketterij en diaken Dingenis van Belzen. Samen hebben ze meer dan 70 jaren deel uitgemaakt van de kerkenraad. Ze worden opgevolgd door D. Janse uit Nieuw- en Sint Joosland als ouderling en E. Bouwsma uit Middelburg als diaken. In het voorjaar overlijdt diaken P. Janse.
