1993
Centraal staat in 1993 de gemeentelijke herindeling op Walcheren en de opheffing van Arnemuiden als zelfstandige gemeente.
In februari komt de ‘Discussienota bestuurlijke organisatie’ in bespreking bij de gemeenteraad. Het is begonnen in november 1991, toen Provinciale Staten de uitspraak deden dat Gedeputeerde Staten het initiatief moesten nemen voor de versterking en schaalvergroting van het gemeentelijk bestuursniveau. De procedure voorziet er in dat Gedeputeerde Staten open overleg voeren met de colleges van burgemeester en wethouders. Pas daarna zal het provinciaal bestuur het herindelingsplan opstellen.
Het college van burgemeester en wethouders stelt de gemeenteraad voor zich uit te spreken voor ‘verbetering en intensivering van de intergemeentelijke samenwerking, doch tegen opheffing van Arnemuiden als zelfstandige gemeente’. Eensgezind ondersteunen alle fracties het collegevoorstel en stellen zich op het standpunt dat Arnemuiden zelfstandig moet blijven.
Op de 16e april spreken Provinciale Staten echter uit dat hun beleid er op gericht is om te komen tot gemeenten met minimaal 20.000 inwoners.
De gemeenteraad komt tot de conclusie ‘dat, nu de afstand tussen de wens van een zelfstandig Arnemuiden en het vastgesteld provinciaal beleid zo groot blijkt te zijn, het geen zin heeft zich tegen herindeling te verzetten’. Het provinciaal bestuur gaat uit van samenvoeging van Middelburg en Arnemuiden tot één gemeente. Wanneer met de gemeente Middelburg redelijke afspraken gemaakt kunnen worden, voelt de meerderheid van de gemeenteraad voor samenvoeging. De SGP-fractie verzet zich tegen deze geforceerde gang van zaken.
In de Voorjaarsnota 1993 zinspeelt het college al volop op de aanstaande herindeling en samenvoeging met Middelburg:
‘Het is inmiddels wel duidelijk dat binnen de huidige begroting diverse voorstellen niet zonder ‘pijn’ kunnen blijven. Nu echter inmiddels een samenvoeging van de gemeenten Middelburg en Arnemuiden in het verschiet ligt, kan een wat andere benadering voor het dekkingsprobleem worden ingenomen. Dat neemt niet weg dat Arnemuiden tot de datum van herindeling dient zorg te dragen voor een sluitende begroting en meerjarenplanning’.
In juni stellen burgemeester en wethouders de gemeenteraad voor in verband met de samenvoeging met Middelburg de aanschaf van nieuw meubilair voor de raadszaal achterwege te laten. De gemeenteraad besluit voorlopig de uitgetrokken f 50.000 te reserveren.
Bij de algemene beschouwingen in november pleiten diverse raadsfracties ervoor de voorzieningen in Arnemuiden in een zo optimaal mogelijke toestand over te dragen. Het college antwoordt hierop: ‘De wens om de gemeenteraad bij de toekomstige overdracht te betrekken en de zaken netjes en niet verwaarloosd na te laten leeft ook bij ons college’.
* * *
Van de dit jaar overledenen noemen we:
14/1 Pieternella Meerman (94 jr); 1/2 Karel van Dalen (64 jr); 21/2 Joost van Belzen ev Clasina Schuit (68 jr); 25/2 Janna Meulmeester wv Klaas Marijs (75 jr); 2/3 Johanna Meertse wv Pieter Boone (88 jr); 22/3 Tannetje de Ridder ev Joris van Belzen (69 jr); 22/5 Kornelia Francke wv Jan Crucq (95 jr); 26/5 Jannetje van Belzen wv Klaas de Nooijer (94 jr); 10/6 Willem de Nooijer wv Suzanna van Belzen (85 jr); 30/7 Joris van Belzen wv Tannetje de Ridder (70 jr); 6/8 Jacobus Meulmeester ev Janna Marijs (66 jr); 19/8 Johanna de Nooijer wv Jan Siereveld (83 jr); 20/9 Clasina Johanna de Nooijer wv Cornelis de Nooijer (80 jr); 23/9 Adriaan Siereveld (68 jr); 5/10 Gillis Snoek ev Anna Margretha Machgeels (46 jr); 24/10 Camillus Marinus Cozijn ev Cornelia Siereveld (64 jr); 31/10 Dora Snoek ev Karel de Nooijer (47 jr); 26/11 Adriana Cornelia Poortvliet ev Jan Blaasse (80 jr); 2/12 Jan van Belzen ev Jacoba Johanna de Voogd (59 jr); 15/12 Cornelis Janse wv Jacoba Adriana Krijger (77 jr).
* * *
Aan het einde van 1993 lijkt het er op alsof college en gemeenteraad wat bekomen zijn van de ‘klap’, die het herindelingbesluit betekende. Men legt zich bij de samenvoeging met Middelburg als een voldongen feit neer. Maar dan ontstaat er een unieke eensgezindheid binnen de gemeenteraad en tussen college en raad om ‘de huid zo duur mogelijk te verkopen’ en het voorzieningenpeil van Arnemuiden in optimale vorm te brengen alvorens de herindeling een feit is. Met grote voortvarendheid en energie worden vanaf eind 1993 tal van grote zaken tot een oplossing gebracht en gerealiseerd.
Allereerst heeft dit jaar de herinrichting van het havenplateau op de Zuidwal de aandacht. De gemeenteraad stelt hiervoor een krediet beschikbaar van f 462.000. Het voormalige Hoofd zal voorzien worden van klinkerbestrating en er zal een zitgelegenheid komen voor de ouderen (‘praathuisje’). Verder zal de overstortput verwijderd, een nieuwe damwand aangebracht en een stuk steiger ten westen van de kademuur vernieuwd worden. Ook zal op het havenplateau het, voorheen op de Markt liggende, eeuwenoude anker een plaats krijgen.
Maar ook op het gebied van de woningbouw wordt fors geïnvesteerd. Een krediet van f 566.500 komt beschikbaar voor het bouw- en woonrijp maken van het uitbreidingsplan Brakenburg III.
Op onderwijsgebied worden kredieten uitgetrokken van f 480.000 voor de uitbreiding met een 5e lokaal van de openbare basisschool ‘De Zeester’ en van f 471.000 voor de uitbreiding van de ‘Joos van Larenschool’ met een 5e lokaal.
Ook kan melding worden gemaakt van de fusie tussen de beide openbare basisscholen ‘De Polderburcht’ en ‘De Zeester’ vanwege het nieuwe regeringsbeleid. Het leerlingenaantal van ‘De Polderburcht’ is beduidend te laag om als zelfstandige school in stand te blijven. ‘De Zeester’ wordt hoofdvestiging en ‘De Polderburcht’ dislocatie.
Een krediet van f 50.000 komt beschikbaar voor de aanschaf van nieuwe tafels, stoelen, gordijnen en een geluidinstallatie voor de raadszaal van het gemeentehuis. Ook zal de schouw, waarin vroeger de historische wapens opgesteld stonden, worden gerestaureerd.
Ook het hekwerk van de oude begraafplaats wordt voor f 7.500 opgeknapt. De plaatselijke ondernemer, machinefabriek Knolle, voert dit werk uit. Verder vindt de aanschaf plaats van een zoutstrooier voor f 22.000 en een nieuwe graflift voor f 7.800.
* * *
Door een wijziging van het bestemmingsplan ‘Tuincentrum’ aan de Van Cittersweg wordt het mogelijk dat de meubelshowroom van De Schipper een aanzienlijke uitbreiding ondergaat. Ook neemt deze firma een groot deel van de verkoopruimte van het tuincentrum ‘De Klimop’ over.
Een teleurstelling voor het gemeentebestuur is de forse bezuiniging van de hogere overheid op de bejaardenoorden. Dit heeft ernstige gevolgen voor het plan voor een woonzorgcentrum van de Stichting Woonzorgcentrum Arnemuiden. Al spoedig is het duidelijk dat het mooie plan om Te Mortiere om te vormen geen enkele kans van slagen meer heeft. De zo enthousiast ontvangen plannen van de Stichting worden dan ook weldra in het archief geborgen.
De 47-jarige huisarts A.G. Bouwmeester vertrekt uit de gemeente. In 1979 volgde hij de vroegere dokter M.L. van der Moer op. Hij wordt adviserend geneeskundige bij een grote zorgverzekeraar. Zijn huisartspraktijk wordt overgenomen door de huisartsen R.G.G. Groot, die al sinds 1983 met dokter Bouwmeester samenwerkte, en H. Roelofsen.
Het historisch besef komt ook dit jaar volop tot uiting.
Bij de algemene beschouwingen in november houdt de SGP-fractie een indringend pleidooi voor het waarborgen en behouden van de zaken van oudheidkundige waarde. De burgemeester reageert hierop met de woorden: ‘De hartenkreet van de SGP dat alle oudheidkundige voorwerpen in Arnemuiden bijeen gehouden moeten worden en dan nog bij voorkeur in het voormalige gemeentehuis, zullen wij te zijner tijd ter sprake brengen’.
Verontrusting ontstaat er als plannen van de Nederlandse Spoorwegen bekend worden om de oude, monumentale spoorbrug over het Arnekanaal te vervangen door een duiker. Dat zal betekenen dat de toegang tot de Arnemuidse haven voorgoed wordt afgesloten. In de gemeenteraad klinkt het strijdvaardig: ‘Wij zullen ons met hand en tand blijven verzetten tegen een mogelijke sluiting van het Arnekanaal’.
Tegen het einde van het jaar, op de 1e december, wordt het nieuwe winkelcentrum op de hoek Markt/Langstraat in gebruik genomen. Hoewel het een ingrijpende inbreuk is op de kern van het oude Arnemuiden, ervaren vele inwoners het bouwwerk niet als storend.
* * *
Voor de visserij is het een redelijk goed jaar.
De garnalenvisserij is beter dan in 1992. De gemiddelde prijs ligt 1 gulden hoger dan vorig jaar. De aangevoerde garnalen leveren ruim ƒ 14,2 miljoen op.
De resultaten van de platvisvisserij zijn overwegend redelijk. De tongvangsten nemen vooral in het tweede halfjaar toe, maar de scholvangsten vallen het gehele jaar tegen. Ook de rondvisvisserij voldoet niet aan de verwachtingen.
De Zeeuwse kottervloot loopt dit jaar terug van 45 naar 40 schepen.
Tijdens de visserijdagen te Colijnsplaat worden wedstrijden garnalenpellen gehouden. Ook enkele Arnemuidse vrouwen in klederdracht doen mee. De 59-jarige Pie Ventevogel-Schroevers heeft de hoeveelheid garnalen het snelst door de vingers laten gaan. Zij vertelt aan de verslaggever van de PZC: ‘Vroeger thuis moesten we al garnalen pellen. Als klein meisje vond je dat nu niet altijd zo leuk. Later als je getrouwd was deed je het om wat bij te verdienen. Je haalde dan je emmer met 35 kilo garnalen en om zes uur ‘s morgens was je al aan het pellen, de kinderen in de box. Er komt zo gemiddeld 300 gram uit een kilo ongepelde garnalen. Zaterdag in Colijn had ik ruim 800 gram over van de twee en een halve kilo, dus dat was netjes’.
* * *
Na zeven jaren bijstand in het pastoraat verleend te hebben neemt ds. A. Hey op 26 september afscheid van de Hervormde gemeente. In de kerkenraad hebben thans zitting L. van Belzen, M. van Belzen, W. van Belzen, K. van de Ketterij, R.J. Okker, P. Poortvliet, J. de Ridder, D. van Belzen, B. Driece, P. Janse, J. Meerman, P. Oosterling, M. de Rijke en R. Schroevers.
Na zovele jaren gediend te hebben is ouderling Klaas van de Ketterij aftredend en niet meer verkiesbaar. In de vacature wordt verkozen D. Janse uit Nieuw- en Sint Joosland.
Diaken D. van Belzen is na lange jaren dienst niet meer verkiesbaar; in zijn plaats komt E. Bouwsma.
