1965
Het kabinet-Marijnen is geen lang leven beschoren en treedt op 26 februari af vanwege een conflict over het omroepbestel. In april presenteert formateur mr. J.M.L.Th. Cals een nieuw kabinet, waarvan hij zelf premier wordt. Bekende ministers in dit kabinet zijn drs. J.M. den Uyl van Economische zaken, mr. J.M.A.H. Luns van Buitenlandse zaken, P.J.S. de Jong van Defensie, dr.ir. A. Vondeling van Financiën, mr. B.W. Biesheuvel van Landbouw, dr. I. Samkalden van Justitie, dr. G.M.J. Veldkamp van Sociale zaken en prof. dr. I.A. Diepenhorst van Onderwijs.
Belangrijk nieuws is de verloving op 28 juni van H.K.H. kroonprinses Beatrix met de Duitse diplomaat Claus van Amsberg. Voor Zeeland is eveneens van belang de opening in december van de Oosterscheldebrug door Koningin Juliana.
Vele zijn in 1965 de veranderingen in Arnemuiden. Uitbreidingsplan ‘het Poldertje’, het saneringsplan, nieuwe schoolgebouwen, een nieuw verenigingsgebouw, overal goede bestrating, het recreatiegebied de Piet in wording, een vernieuwde en goed uitgeruste vissersvloot en niet in het minst de zeer goede verdiensten bij de vissersbevolking. De inkomsten van de vissers zijn zo hoog ‘zoals nog in geen ander jaar is voorgevallen’. Ook de huisnijverheid, het garnalenpellen, zorgt voor een goede bijverdienste. Voor de winkeliers en de middenstand zijn het de ‘vette jaren’. In deze jaren zien we vele winkels uitgebreid en gemoderniseerd worden.
Burgemeester Hack laat in zijn Nieuwjaarsrede dan ook een optimistische toon horen. Als hoogtepunten in het afgelopen jaar noemt hij het werkbezoek van Hare Majesteit de Koningin op 2 september 1964 en de opening van het nieuwe verenigingsgebouw ‘De Arne’ op 28 november. Het bezoek van Koningin Juliana vond plaats in verband met de realisering van ‘Het Zilveren Schor’. Hij noemt het een grote eer dat dit centrum in Arnemuiden verrijst. Het gemeentebestuur is daar trots op.
Ook de opening van het verenigingsgebouw door de Commissaris van de Koningin was voor Arnemuiden een blijde dag. De leefbaarheid verbeterde daardoor en het verzorgingspeil werd opgevoerd. Wel meldt hij in dit verband dat Commissaris Jhr. A.F.C. de Casembroot thans ernstig ziek is.
* * *
Ondanks alle positieve ontwikkelingen loopt het inwonertal dit jaar terug met 17 tot 2832. Het is onbegrijpelijk voor het gemeentebestuur hoe dit heeft kunnen gebeuren. Er worden 61 kinderen geboren en er overlijden 26 inwoners. Er vertrokken 99 en er vestigden zich 47 personen. Van de overledenen noemen we:
5/1 Jannetje van Belzen-de Nooijer (82 jr); 6/1 Lieven Blaasse ev Grietje Meerman (78 jr); 7/1 de vroegere gemeentesecretaris Jan Jacobus Huijssen ev Willempje Herweijer (77 jr); 7/1 Grietje van Belzen ev Lein van de Ketterij (79 jr); 21/1 Martina Crucq wv Jozias Joosse (82 jr); 3/2 Johanna Gilde ev Simon Koets (86 jr); 4/2 een maand na haar man, Willempje Herweijer wv Jan Jacob Huyssen (79 jr); 23/2 Adriana Prevo ev Hendrik Boone (79 jr); 14/3 Cornelis Franse wv Wilhelmina Francke (85 jr); 16/3 Jannetje van Belzen ev Joos Meerman (88 jr); 21/3 Johannis Kluyfhout ev Cornelia de Nooijer (75 jr); 22/3 Jacobus de Meulmeester ev Prina Meulmeester (76 jr); 28/4 Grietje Jobse ev Daniël Schroevers (85 jr); 6/5 Marinus de Meulmeester ev Jacomina van Belzen (76 jr); 15/5 Adriana Krijger-Schroevers (72 jr); 7/6 een van de oudste inwoners Joost van Belzen (90 jr); 9/8 Cornelis Marijs (54 jr); 19/8 Geertje van de Gruiter ev L. de Nooijer (75 jr); 6/9 Maria Marijs wv Lieven van Belzen (85 jr); 3/10 Marinus van de Gruiter (51 jr); 6/10 Marinus van de Ketterij ev Cornelia Schuit (61 jr); 6/10 Lena Grootjans ev Klaas Meulmeester; 9/11 Marinus Krijger wv Adriana Schroevers (77 jr); 17/11 Jacob Blaasse ev Maatje Kasteleijn (75 jr); 3/12 Lena Schroevers (84 jr).
Op de 7e januari overlijdt de oud-gemeentesecretaris J.J. Huijssen in de ouderdom van 77 jaar. Hij woonde vele jaren in het huis Singel 9. In de raadsvergadering van 13 januari memoreert burgemeester Hack de oud-gemeentesecretaris ‘die lange jaren zo'n vooraanstaande plaats in onze gemeente heeft ingenomen. Per 1.1.1919 kwam hij van de secretarie van Terneuzen. Per 1.4.1952 kreeg hij ontslag wegens het bereiken van de 65-jarige leeftijd. Ruim 33 jaar heeft hij de gemeente gediend op waardige wijze. Het was een man met grote vakkennis en grote liefde voor z'n werk. Hij heeft intensief deelgenomen aan het maatschappelijke en culturele leven van Arnemuiden. Jarenlang was hij bestuurslid van de Vereniging Het Groene Kruis en het verenigingsgebouw De Arne. Ook was hij oprichter en 1e kassier van de Coöperatieve Boerenleenbank en voorzitter van Arne's Genoegen. Z’n grote verdiensten werden beloond met benoeming tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Een maand later overlijdt ook z'n echtgenote, mevrouw W. Huijssen-Herweijer.
Op de 12e februari komt de gemeenteraad in een extra vergadering bijeen. Tot ontsteltenis van velen in Zeeland is de bij velen geliefde Commissaris van de Koningin Jhr. mr. A.F.C. de Casembroot op 10 februari op 58-jarige leeftijd overleden. Vanaf 1 februari 1948 bekleedde hij dit hoogste ambt in Zeeland. Daarvoor was hij burgemeester van Westkapelle. In de oorlogsjaren vervulde hij een vooraanstaande positie in het verzet. Burgemeester Hack schetst de grote betekenis van de overledene voor Zeeland, maar ook voor Arnemuiden. Het is nog geen twee maanden geleden, op 28 november, dat hij in ons midden was bij de opening van het nieuwe verenigingsgebouw. Dit is wel de laatste officiële handeling geweest die hij heeft verricht. Zijn hartelijke toespraak bij deze opening en de hartelijke manier om met mensen om te gaan oogstten grote sympathie. ‘Zeeland zal deze energiek-nerveuze man, met zijn brandende liefde voor alles wat Zeeuws is, bijzonder missen. Moge hij in het ‘onbekende land’ waarvan hij zo gaarne, met overgave en met groot vertrouwen zong, de vrede vinden die ons aller verstand te boven gaat’.
Ook dit jaar bezoekt een lid van het Koninklijk Huis Arnemuiden. Op de 22e april legt Prinses Beatrix de eerste steen voor het jeugdcentrum ‘Het Zilveren Schor’.
* * *
De woningbouw laat zich dit jaar ongunstig aanzien. Er komt slechts een toewijzing van 6 woningwetwoningen en 4 premiewoningen. De woningnood blijft bij zo'n geringe toewijzing onverminderd groot. Er staan nu nog 60 woningzoekenden op de wachtlijst. Er komt uitkomst door de zogenaamde ratiobouw.
In de raadsvergadering van 31 maart geeft burgemeester Hack een toelichting op de plannen voor ratiobouw. In het uitbreidingsplan ‘het Poldertje’ is voldoende capaciteit aanwezig voor de bouw van 60 ratiowoningen. Het streven is er op gericht deze woningen eind 1967 gereed te hebben.
De gemeenteraad begroet de plannen om te komen tot een ratiobouwplan voor woningwetwoningen met grote instemming: ‘Als we het nu niet doen, doen we de bevolking groot onrecht aan’.
Om de verdere woningbouw in ‘het Poldertje’ mogelijk te maken wordt het bouwrijp maken van het gedeelte tegenover de Veersedijk aanbesteed. De firma Boone en Besuyen te Oostkapelle is voor f 220.400 de laagste inschrijver. En zo worden de voormalige Dokpolder en Houwerpolder geëgaliseerd en van straten, riolering en straatverlichting voorzien.
Er komen dit jaar 6 woningwetwoningen aan de Radermacherstraat gereed. Ook 6 premiewoningen worden opgeleverd: 3 aan de Roelse'sweg, 2 aan de Langstraat en 1 aan de Schoolstraat. Ook komt 1 zogenaamde Bogaerswoning in het Tuindorp, 4 vrijetijdwoningen in het uitbreidingsplan en een boerderij aan de Van Cittersweg gereed. Het totale woningbestand neemt daardoor toe met 18 woningen.
Aan het einde van het jaar zijn 13 woningen in aanbouw: 7 zogenaamde Bogaerswoningen, 5 premiewoningen en 1 zogenaamde vrijetijdwoning. Toch is er dan nog een lijst van 60 woningzoekenden. Nog steeds verlaten jonge gezinnen vanwege gebrek aan woonruimte de gemeente.
In het kader van het saneringsplan worden ook dit jaar verscheidene krotwoningen door de gemeente aangekocht: Westdijkstraat 38 van L. van Belzen, Westdijkstraat 44 van G. de Nooyer en Westdijkstraat 36 en 42 van de erven Joosse-Crucq. Ook het pand Westdijkstraat 2 wordt aangekocht van de erven S.C. van Eenennaam, maar tegelijk weer doorverkocht aan de woninginrichting Joosse voor pakhuisruimte.
* * *
Diverse andere verbeteringen en veranderingen zijn ook van dit jaar te melden.
In januari legt de voorzitter van het schoolbestuur, K.J. Steketee, de eerste steen voor de nieuwe Christelijke lagere school aan de Dokstraat.
Al op de 24e augustus wordt het nieuwe schoolgebouw officieel geopend. De nieuwe school biedt ruimte aan 180 leerlingen. Er zijn vijf klaslokalen en een aula. Het is voor schoolhoofd J.P. de Jonge een heuglijke dag als nog net voor zijn pensionering in 1966 dit riante schoolgebouw kan worden geopend.
Ook de nieuwe tweede Christelijke kleuterschool kan in gebruik worden genomen.
In een besloten zitting beraadt de gemeenteraad zich over de bestemming van het oude verenigingsgebouw op de hoek Spoorstraat/Burgemeester Langebeekestraat. Besloten wordt tot een bepaalde gebouwenruil, waarmee twee vliegen in één klap worden geslagen. De gemeente zal het voormalige verenigingsgebouw aankopen voor f 27.500. Dit gebouw zal dan geruild worden met de bedrijfsgebouwen van aannemer A. de Hamer aan de Spoorstraat (aan het einde van de Noordstraat). De firma De Hamer krijgt vervolgens een vergoeding betaald voor de verbouw van het voormalige verenigingsgebouw voor de inrichting als timmermanswerkplaats. De oude timmermanswerkplaats van De Hamer zal gesloopt worden. Hierdoor kunnen de Nieuwstraat en de Spoorstraat in één lijn worden gebracht.
Wat ook gesloopt wordt is het oude schoolgebouw van de School met de Bijbel aan de Schoolstraat. Hierdoor kan de verbreding van de Schoolstraat worden uitgevoerd. De sloop wordt gegund aan de firma J.A. Jeroense te Sint Annaland voor f 2.000.
Kort daarna begint, gedeeltelijk op het vrijgekomen bouwterrein, de bouw van het bejaardencentrum Te Mortiere. Voor deze bouw moet ook een gedeelte van de prachtige pastorietuin, het vroegere kerkhof, worden afgegraven. Voor de bouw worden nog diverse stukken grond aan- en verkocht en tot beëindiging van erfpacht overgegaan.
Er zijn dit jaar ook vergevorderde plannen voor de bouw van een nieuwe Gereformeerde Kerk in het uitbreidingsplan ‘het Poldertje’.
* * *
Begin januari brandt de uit 1928 daterende boerenschuur van de landbouwer D.A. van Nieuwenhuyzen ter hoogte van de tweede bocht van de rijksweg 58 bijna geheel af. De voorraad aardappelen en vlas en de landbouwwerktuigen gaan in vlammen op, maar de veestapel kan worden gered.
Het zuidelijk gedeelte van de vishal aan het Stationsplein wordt ook dit jaar nog verhuurd aan vishandelaar Bas Marteyn, Langstraat 65. En het voormalig brandspuithuisje aan de Markt aan melkboer David van de Broeke voor de opslag van z’n melkkar. J. Lourense uit Middelburg mag weer voor het zoveelste jaar schillen en groenteafval ophalen. Wàt er ook in het straatbeeld van Arnemuiden verandert, sommige van die vertrouwde dingen niet zoals Lourense met z'n paard en wagen.
Door middel van een actie brengt de Arnemuidse bevolking het volledige bedrag bijeen voor uniformen voor Arne’s Genoegen. Tot nu toe liepen de muzikanten in hun nette pak bij muziekuitvoeringen. Het is dan ook een hele gebeurtenis als de echtgenote van de burgemeester de voorzitter van Arne's Genoegen een checque overhandigt voor de nieuwe uniformen. Het gemeentebestuur blijft ook niet achter en verstrekt subsidie voor nieuwe instrumenten.
* * *
Voor de garnalenvisserij is het een buitengewoon gunstig jaar. De inkomsten liggen op een zeer hoog peil ‘zoals nog in geen ander jaar is voorgevallen’. De hoge opbrengsten zijn vooral ook toe te schrijven aan de goed geoutilleerde Arnemuidse vissersvloot.
Het gehele jaar door, maar vooral in het najaar, is de garnalenvangst zeer goed lonend. Er zijn ook grote aanvoeren van bijvis; deze maakt circa 30% uit van de totale vangst. De vismijn te Colijnsplaat passeert dit jaar een omzet van ƒ 2 miljoen. De prijs voor de garnalen is veel hoger dan in 1964. Van doordraai is geen sprake. 712.560 kilo garnalen worden bij de vismijn te Colijnsplaat aangevoerd. Deze brengt het hoge bedrag op van ƒ 1.986.686. Maar ook vangen de vissers zeer veel vis, namelijk 1.2 miljoen kilo! Deze brengt ƒ 440.107 op. Ook de Vlissingse vloot, bestaande uit zes kotters, heeft een gunstig jaar. Zij maakt een besomming van boven de ƒ 1 miljoen.
De vloot telt 19 schepen met in totaal 2962 pk. Onzeker is echter de toekomst. Als de Oosterschelde inderdaad wordt afgesloten, zullen de vissers moeten verhuizen van Colijnsplaat naar elders. Van de zijde van het ministerie van Landbouw en Visserij ziet men dit niet als een probleem: de vloot kan zonder bezwaar gaan havenen in Vlissingen, Breskens of Stellendam.
In december krijgt schipper R. van Belzen, Lionstraat 20, gemeentegarantie voor de inbouw van een nieuwe scheepsmotor in zijn ARM 12.
