1937
Uit 1937 dateert de bekende ansichtkaart van de vissersschepen in de haven van Arnemuiden met de vissersmeisjes op de voorgrond op de kanaaldijk. Ze hebben zojuist water gehaald in de houwerplas onderaan de molen. Vooraan ligt de ARM 24, de nieuwe in 1931 gebouwde kotter van Piet Jobse; daarachter de ARM 54 van Marien Siereveld.
Op 28 januari overlijdt in de ouderdom van 85 jaar de in Arnemuiden welbekende Adriaan Joosse. Geboren in 1851 was hij vele jaren bakker in de hoek van de Markt. Gedurende de periode 1880 tot 1935 maakte hij van het wel en wee in Arnemuiden aantekeningen. Vele van zijn waardevolle aantekeningen zijn verwerkt in deze historiebeschrijving. Aan zijn overlijden wijdt de Middelburgse Courant het volgende bericht:
Maandagmiddag 1 februari 1937 werd onder grote belangstelling ten grave gedragen wijlen de heer Adriaan Joosse. Bij de groeve sprak ds. Dippel, hervormd predikant te Middelburg, namens de kerkenraad der Nederlands Hervormde Gemeente, terwijl de president-kerkvoogd, de heer C. den Hollander, namens de kerkvoogdij enige woorden sprak. De zoon van de overledene, Joz. Joosse, bracht dank aan allen die zijn vader de laatste eer brachten, waarna ds. Dippel met dankgebed afscheid nam van den gestorvene.
De overledene, die den gezegende ouderdom van 85 jaren bereikte, trad in 1901 als kerkvoogd in het kerkbestuur en was van 1916 af als secretaris tot den dag van overlijden werkzaam. Daar hij tot het laatst toe helder van geest was, was hij dan ook de vraagbaak op het kerkelijk gebied, waarvan hij vele ondervindingen rijk was, dankzij zijn lange werkperiode. En kwam men voor de plaatselijke geschiedenis - de ‘Kroniek van Zeeland’ van Smallegange was zijn lijfboek - dan sprak hij vol toewijding over de grijze oudheid die hem zo lief was. Nog prijkt bij hem binnen in de kamer een getrouwe nabootsing van het oude stadhuis dat in 1865 afgebroken is geworden. Met hem is dan ook iemand weggegaan, die anders was dan de gemiddelde mens.
In het Oudheidkundig Museum is thans nog een door hem getimmerde nabootsing van het oude stadhuis te bezichtigen. Ook maakte hij het kerkgebouw van de Hervormde gemeente en de winkel van zijn grootvader aan de Langstraat (het zogenaamde ‘glazen huis’) in miniatuur na. Als kleinzoon van scheepstimmerman Cornelis Meerman had hij het timmeren op de werf van z’n grootvader en ooms geleerd.
De vloot blijft ongewijzigd en bestaat ook dit jaar uit 39 schuiten met 158 bemanningsleden. Die uit Vlissingen telt er 25, waaronder 6 roeiboten. Ook dit jaar komen geen mutaties in de vloot voor. De visserij wordt vanuit Veere bedreven met 23 schuiten van Arnemuiden en Veere. Vanuit Vlissingen en Breskens varen dagelijks 25 tot 62 schepen in de mond van de Westerschelde. De visvangst en de besomming zijn dit jaar bevredigend en in het algemeen beter dan vorig jaar. Wel heeft de garnalenvisserij nog steeds te lijden van de beperking van de uitvoermogelijkheden. Hierdoor wordt er te weinig afgenomen met als gevolg dat er dagelijks grote partijen goede garnalen van eerste klas kwaliteit naar de drogerijen van o.a. Breskens moeten worden afgevoerd. Ook dit jaar is er geen schardijn op de kust te bespeuren.
Tot ongeveer 1937 blijft het kopen van vis door particulieren op de Vlissingse Kaai een vertrouwd beeld. Worden de garnalenvangsten verkocht voor de export naar België, Frankrijk en Engeland, de zogenaamde bijvangst vis brengen de vissers altijd mee naar Vlissingen. Daar brengt de vis steeds een beste prijs op, veel hoger dan de commissionairs in garnalen in Breskens kunnen bieden.
Na 1937, nadat door de gemeente Vlissingen een vismijnbedrijf is gesticht, is het echter met de vrije verkoop op de Kaai gedaan. Enkel de erkende klein- en groothandel voor vis is het toegestaan in de vismijn te kopen. Hierdoor wordt elke band met de particulieren verbroken.
De uitbreiding van de vishal aan het Stationsplein wordt in juni aanbesteed. Later in het jaar wordt uitvoerig gediscussieerd over de vraag of de verpachting van de vishal voortgezet moet worden of dat er een eigen gemeentelijke visafslag van gemaakt moet worden. Overwogen wordt dat de hal thans uitstekend rendeert. De meerderheid van de raad (J. van Belzen, W. van Belzen, J. Janse en L. Puijpe) verklaart zich uiteindelijk voor voortzetting van de verpachting. De vishal wordt daarop weer verpacht aan Joos Marteijn.
Het vervoer van de afval van het garnalenpellen naar de mestvaalt vindt ook dit jaar door J. Maljers plaats. Er komen dagen voor dat hij soms vijfmaal per dag een wagen garnalenafval af moet voeren. Doorgaans ligt dit gemiddeld op driemaal.
Aan de N.V. Oestercultuur Mij. P. Vlaming & Zonen wordt een perceel grond achter de molen ter grootte van 200 m2 verhuurd voor 8 cent per m2. Dit perceel zal dienen als opslagplaats van vaten.
Interessant is ook de ansichtkaart van de vlootschouw van vissersschepen in de haven van Vlissingen in 1937. Hierop is reeds een kotter te zien, namelijk de ARM 5 (De Vrouwe Suzanna) van schipper M. van Belzen, die hij in 1930 uit Heijst heeft aangekocht.
Ter gelegenheid van het huwelijk van Prinses Juliana en Prins Bernhard op 7 januari worden door de Oranjevereniging grootse festiviteiten georganiseerd.
In de raadsvergadering van mei worden enkele nieuwe straatnamen gegeven: het wegeling vanaf de Singel tot de Burgemeester Lantsheerweg heet voortaan de Hazenbergscheweg, het toegangswegje vanaf de keetdijk naar de hofstee van Jan Crucq Fzn het Roelsewegje en de nieuw aangelegde straat vanaf A. Polderdijk de Spoorstraat.
De weg naar de Arnebrug wordt met fijn grint verhard.
Na afloop van de pacht (door L. Scheele) dit najaar wordt de Schuttershofweide als speelweide voor de jeugd opengesteld. Nadrukkelijk wordt bepaald dat hier op zondag niet gespeeld mag worden.
Uit de notulen van de kerkenraad van de Hervormde gemeente kan het volgende worden vermeld. Tijdens de ook dit jaar voortdurende predikantsvacature worden beroepen uitgebracht op kandidaat J. van de Heuvel uit Delft, kandidaat J.J. Kalf en ds. J. Zijlstra uit Noordeloos. Joost van Belzen Janzn bedankt als ouderling; van 1916-1933 was hij diaken en van 1933-1937 ouderling. Tevergeefs wordt dit jaar getracht in deze vacature te voorzien.
De voorzitter ds. Dippel deelt in de vergadering van 18 mei mee ‘dat het bestuur van de christelijke bewaarschool genoodzaakt was mejuffrouw Wouterse, die 32 jaar les heeft gegeven aan de kinderen en hen de eerste beginselen van het Evangelie heeft bijgebracht, te ontslaan. Ze is zonder pensioen ontslagen. Hij wil gaarne dat de kerkenraad deze behoeftige vrouw als bewijs van waardering een jaarlijkse gratificatie schenkt van bijvoorbeeld ƒ 150 per jaar’. De kerkenraad ondersteunt dit voorstel van harte. Juffrouw Wouterse werd begin dit jaar ziek. Van deze ziekte is ze niet meer hersteld. Op advies van dr. De Haas vindt het schoolbestuur het beter haar na 32 jaren trouwe dienst ingaande 1 augustus 1937 eervol ontslag te geven. Nog voordat het ontslag ingaat is ze op 5 juli overleden. Vanwege haar grote verdiensten voor Arnemuiden wonen het voltallig bestuur en alle kinderen de begrafenis bij en wordt op haar graf een krans gelegd.
In de kerkenraadsvergadering van 5 november wordt met de kerkvoogden en notabelen gesproken over de aanschaf van een nieuw kerkorgel. Besloten wordt hiervoor een orgelfonds te vormen. Ook zal voortaan eenmaal per maand een weekdienst op vrijdagavond (’alle vissers zijn dan thuis’) worden gehouden De daarbij te houden collecte is dan bestemd voor het nieuwe kerkorgel. Er wordt nog opgemerkt dat ‘er dan goede redenaars moeten komen’ (de suggestie wordt gedaan allereerst ds. Koster en dhr. De Redelijkheid te laten komen).
Na een nauwkeurige telling langs de huizen wordt het zielental van de Hervormde gemeente vastgesteld op 1645. Dit heeft tot gevolg dat het predikantstraktement in een hogere schaal komt en verhoogd kan worden van ƒ 2.500 naar ƒ 3.000. De diaconale inkomsten over dit jaar bedragen ƒ 3.777,80 en de uitgaven f 2.896,65, zodat het batig saldo ƒ 881,15 bedraagt. Op de spaarbank staat een bedrag van ƒ 477,50, zodat het tegoed in totaal ƒ 1.358,65 is.
