In z'n eerste Nieuwjaarsrede blikt burgemeester M.M. Markusse terug op het afgelopen jaar. Dat het goed gaat met Arnemuiden blijkt wel uit de nu jaarlijkse forse toename van het aantal inwoners. In 1981 steeg het inwonertal met 86 tot 3974 zielen. In de wijk Brakenburg kwamen 40 nieuwe woningen gereed.
Als bijzondere feiten memoreert hij de herbouw van de molen, de herbestrating van het Tuindorp, de verbetering van de toegangsweg naar de jachthaven en de aankoop van grond voor het clubgebouw van de postduivenvereniging. Hij spreekt zijn genoegen uit dat de afgelopen jaarwisseling vrij rustig verliep.
Dit jaar zijn er weer verkiezingen voor de gemeenteraad. Gekozen worden H.J. Balk (PvdA), B.J. van Belzen (RPF), Jac. van Belzen (PvdA), P.J. Bos (SGP), L.J. Hamelink (VVD), H.A. Kouman (CDA), H. Lammers (PvdA), P.W. van Leerdam (SGP), C. Marijs (SGP), J.J. Siereveld (RPF) en M.A. Stoffels (CDA).
Nieuwkomers zijn de heren Bos, Hamelink, Lammers en Stoffels. Afscheid wordt genomen van de heren F. Beekman, C. Grootjans (na loting tussen hem en z’n zwager J.J. Siereveld moet de 60-jarige Grootjans wijken) en J.A. Nijsse.
Bij de wethoudersverkiezingen worden met elk 8 van de 11 stemmen gekozen de oudgediende Jac. van Belzen (PvdA) en de SGP-er P.W. van Leerdam. Het is een opmerkelijk feit dat hiermee 2 van de 3 collegeleden SGP-ers zijn. Wethouder Van Leerdam aanvaardt zijn wethouderschap met de woorden: ‘Het is een aangrijpend moment om aan deze zijde van de tafel te mogen zitten. Wie ben ik dat ik tot zulk een taak nu geroepen word’.
Burgemeester Markusse krijgt de portefeuilles personeelszaken, financiën, openbare orde, veiligheid, ruimtelijke ordening, volkshuisvesting en voorlichting. Wethouder Van Belzen zal de portefeuilles openbare werken, sport, recreatie, welzijn en cultuur beheren en wethouder Van Leerdam die van sociale zaken, onderwijs, economische zaken, visserij, middenstandzaken en volkshuisvesting. Raadslid Stoffels toont zich kennelijk ontstemd dat hij geen wethouder is geworden. Bij de samenstelling van de raadscommissies houdt hij zich afzijdig.
Bij de begrotingsbehandeling in november wordt over het eerste optreden van het nieuwe college een positief oordeel uitgesproken.
Op de gemeentesecretarie verschijnen dit jaar twee nieuwe gezichten, beiden geboren en getogen te Arnemuiden. Per 1 januari de heer mr. W. Davidse en per 1 april mevrouw A. de Nooyer-van Dalen.
Wel vertrekt een bij de meeste Arnemuidenaars vertrouwd en sympathiek persoon, de vorige gemeenteontvanger (van 1950 tot 1976) en tevens directeur van de RABO-bank P. Wisse. Op 20 augustus neemt hij afscheid in verband met het bereiken van de 65-jarige leeftijd. 36 jaar was hij directeur van de bank in Nieuw- en Sint Joosland en Arnemuiden. De heer M. Vader volgt hem op bij de RABO-bank.
* * *
In 1982 overlijden de volgende inwoners:
23/1 Jan Meulmeester wv Cornelia de Nooijer (92 jr); 24/1 Maatje van de Gruiter wv Jacus de Nooijer (94 jr); 25/2 Maria van Belzen wv Cornelis de Ridder (58 jr); 14/4 Jacoba Adriana Janse-Krijger (66 jr); 20/4 Neeltje Siereveld ev Jan van Belzen (78 jr); 21/4 Willemina Johanna Dijke ev Jacob Meerman (38 jr); 25/4 Geertruid Meerman wv Cornelis van de Gruiter (90 jr); 21/5 Bastiaan Marteijn ev C.J. Poortvliet (77 jr); 2/7 Janna Meulmeester wv Marinus van Belzen (90 jr); 26/7 Jacoba Maria Klaasse (77 jr); 2/8 Jacomina Marijs wv Pieter van Belzen (81 jr); ./8 Gerardus Stitzinger (66 jr); 27/8 Maria Meulmeester ev Jan Meerman (81 jr); 28/8 Johannis Marijs (63 jr); 11/9 Jan van Belzen wv Dina de Nooyer (81 jr); 4/10 Maatje Kraamer ev Hendrik Maljers (76 jr); 5/10 Cornelis Baaijens (64 jr); 25/10 Cornelis Siereveld (70 jr); 10/11 de oude, markante visser Marinus Theune ev Janna de Nooijer (72 jr); 14/11 de vroegere kapper Lambertus Eppen wv Maatje Marijs (85 jr); 25/12 Jacob van Belzen ev Suzanna de Nooijer (78 jr); 31/12 Comelis Dingemanse (76 jr); 31/12 Grietje Schuit wv Paulus Poortvliet (71 jr); 31/12 Joos de Nooijer (92 jr).
De oude visser Joos Siereveld viert in december in het verpleegtehuis Der Boede te Koudekerke zijn 101e geboortedag. Eregasten zijn z’n 77-jarige dochter en 80-jarige zoon. Vanaf z’n 12e jaar was hij visser. Hij trad daarmee in de voetsporen van z’n vader, evenals zijn drie broers. Ze hielden dat vol tot 1943. De Duitsers vorderden toen hun kotter, de ARM 8. Sindsdien heeft de toen 63-jarige visser niet meer gevaren.
* * *
Het is een heugelijke dag voor Arnemuiden als in het voorjaar op de 8e mei de geheel gerestaureerde en herbouwde molen in gebruik wordt gesteld. Direct na de brand op 24 juni 1977, waarbij de molen ‘Nooitgedacht’ uit 1736 tot de grond toe afbrandde, werd onder leiding van oud-burgemeester J. de Jonge een comité opgericht onder het motto ’Onze molen komt terug’. Door middel van huis-aan-huis collectes en giften uit het bedrijfsleven werd ƒ 42.000 bijeen gebracht. Van de provincie kwam een bijdrage van ƒ 75.000 en van het ministerie van CRM ƒ 30.000. Door de gemeente Arnemuiden werd het ontbrekende bedrag van ƒ 180.000 op tafel gelegd. Molenmaker Meedendorp uit Zuidlaren kreeg opdracht om een nieuwe molen te bouwen. De restauratie heeft in totaal ƒ 380.000 gekost.
* * *
Grote werken die dit jaar plaatsvinden zijn het herstraten van het industrieterrein langs de keetdijk, de reconstructie van de Spoorstraat, de bouw van het tafeltennisgebouw van 540 m2 in de wijk Brakenburg (f 147.000), de aanleg van een persleiding van Kleverskerke naar Arnemuiden (f 200.000) en de aanleg van een fietspad vanaf de Steigerweg naar het recreatiegebied Oranjeplaat. Ook wordt een geldlening verstrekt aan het bestuur van het verenigingsgebouw van f 94.000 voor het opknappen van ‘De Arne’.
Aparte vermelding verdient de beschikbaarstelling van een krediet van f 200.000 voor het bouwrijp maken van de 1e fase van de uitbreidingswijk Brakenburg II. In Brakenburg laat de Woningbouwvereniging 31 woningen bouwen, vanaf de bocht in de Korenbloemlaan nabij het Hof ‘Brakenburg’.
Ten behoeve van de gevestigde bedrijven aan de Keetweg wordt dit jaar het industrieterrein langs de keetdijk herbestraat. Inmiddels zijn alle kavels bouwterrein voor bedrijfsvestigingen uitgegeven en verkocht.
In oktober kan het nieuwe politiebureau in de wijk Brakenburg in gebruik worden genomen. Ook de vestiging van een nieuw postkantoor verkeert dit jaar in een vergevorderd stadium.
Een andere nieuwe voorziening in Arnemuiden, zij het van geheel andere aard, is een Chinees afhaalcentrum in het pand Westdijkstraat 17.
Ook worden dit jaar voorbereidingen getroffen voor de uitbreiding van het verenigingsgebouw bij de Nederlands Hervormde kerk. Het nieuwe verenigingsgebouw zal komen op de plaats van het vroegere, in het begin van de 19e eeuw gesloten kerkhof.
* * *
Het oudheidkundig museum begint steeds vastere vormen aan te nemen. Hierover komt in de raadsvergadering van april een brief van het museumbestuur ter tafel. Het bestuur probeert naarstig een geschikt pand te vinden voor het onderbrengen van het museum. Het college neemt een afwachtende houding aan. Raadslid Grootjans zegt naar aanleiding hiervan wel niet tegen het museum te zijn. Niettemin slaakt hij de ontboezeming: ‘Mocht dit museum echter beelden en foto’s uit de jaren dertig gaan brengen, van de jaren van armoede, dan zegt hij met klem tegen de vestiging van dit museum te zullen stemmen’. Namens het college wordt geantwoord ‘dat alleen het mooie van Arnemuiden voor ogen staat en niet het slechte’.
Met een ander object van historische waarde staat het er echter somberder voor. De bestemming van de oude boerderij ‘Brakenburg’ geeft veel zorgen. Vanuit de gemeenteraad pleiten enkele fracties indringend voor behoud van de hofstee, in vorige eeuwen eigendom en woonplaats van het Middelburgse regentengeslacht Van Citters. Raadslid Marijs merkt op dat de boerderij ‘voor Arnemuiden een soort monument is’. Maar het college wijst er op dat uit een ingesteld onderzoek is gebleken dat restauratie f 1.030.000 en slopen gevolgd door herbouw f 1.600.000 zal kosten. Er zit naar de mening van het college weinig anders op dan de boerderij te slopen.
Ook iets van historisch belang, hoewel niet waard om behouden te worden, zijn de talrijke explosieven uit de Tweede Wereldoorlog die nog rondom Arnemuiden in de bodem zitten. In het najaar wordt een grondige opruimactie gehouden, waarbij nog tal van bommen en granaten aan het daglicht komen.
* * *
Voor de Arnemuidse vissers is 1982 een uitstekend garnalenjaar. De vangst van garnalen is het viervoudige van die van vorig jaar en de opbrengst is bijna driemaal zo hoog. Er worden bij de nieuwe vismijn te Colijnsplaat 1.360.963 kilo garnalen aangevoerd (dit was in 1981 359.085 kilo). De opbrengst is bijna ƒ 5 miljoen (in 1981 was deze ƒ 1.883.260).
De resultaten van de platvisvisserij zijn vergeleken met 1981 iets minder. De prijs voor tong is sterk gedaald en de brandstofkosten zijn hoog.
De Arnemuidse vloot breidt dit jaar uit tot 11 schepen. In 1982 bestaat de Zeeuwse kottervloot uit 58 schepen, waarvan 11 uit Arnemuiden, 16 uit Breskens, 5 uit Vlissingen, 8 uit Colijnsplaat en 8 uit Tholen.
Van groot belang voor de Arnemuidse vissers zijn de plannen voor de bouw van een nieuwe vismijn te Vlissingen.
In oktober kan de nieuwe aanwinst voor de vissersvloot, de ARM 14 (de ‘Grietje’) van de firma J. Siereveld, in gebruik worden genomen. De nieuwe vissersboot vervangt de VLI 14. De firma Siereveld heeft de VLI 14, nog geen drie jaar oud, van de hand gedaan omdat het schip aan de kleine kant was. Het casco van de ARM 14 is gebouwd in het Poolse Gdansk en afgebouwd bij de firma Maaskant te Stellendam. Het schip is 40 meter lang en 9 meter breed.
Ook de ARM 27, de ‘Forra Maria’, van schipper L.W. Blaas uit Arnemuiden, wordt dit jaar aan de vloot toegevoegd. Het schip is zo'n 25 jaar oud en had tot voor kort Lauwersoog als thuishaven. De boot is 22 meter lang en 6 meter breed.
In maart moet een aantal Zeeuwse vissers (15 vissers en 2 vishandelaren) voor de rechter verschijnen in verband met de Zeeuwse visfraudezaak. Groot is de verontwaardiging over deze dagvaarding ‘alsof het om criminele figuren zou gaan’.
* * *
Op 9 april overlijdt de oud-predikant van de Hervormde gemeente van Arnemuiden ds. M. Verwey op de leeftijd van 80 jaar. Hij diende de gemeente van 1955 tot 1961. Ds. Verwey werd in 1929 predikant te Reeuwijk, in 1933 vertrok hij naar Driesum, in 1941 naar Neerlangbroek, in 1947 naar Melissant en in 1951 naar Besoyen. Na Arnemuiden diende hij nog vijf jaar de gemeente van Driesum, waar hij in 1966 met emeritaat ging. Ds. A. Schaap schrijft in de kerkbode:
‘Hoewel we wisten dat hij ernstig ziek was, heeft zijn heengaan ons allen ontroerd. Ds. Verwey, de man wiens naam nog altijd onder ons met eerbied wordt genoemd. Hij is geweest een Dienaar van het Goddelijk Woord, op de preekstoel en op de huisbezoeken. Hij heeft gestaan aan talloze ziekbedden om een woord te spreken van vermaan of troost. Zijn intreetekst in Arnemuiden was: ‘Niet door kracht, noch door geweld, maar door Mijn Geest zal het geschieden'’. Het was dezelfde tekst, die hij mij meegaf, toen ik vorig jaar bevestigd werd. Deze woorden waren tekenend voor ds. Verwey. Heel zijn leven is hiermee getypeerd. Met dankbaarheid mogen we hem herdenken. Dankbaarheid voor alles wat hij ook in onze gemeente heeft gedaan. Ds. Verwey, een eenvoudig man, over wiens leven de genade van Christus is gegaan’.
In maart neemt kandidaat drs. G.J. Mink het beroep aan als predikant van de Gereformeerde kerk.