Op de 1e mei wordt de soevereiniteit over het voormalige Nederlands Nieuw-Guinea overgedragen aan Indonesië. Van belang is dit jaar ook de aanvaarding van de zogenaamde Mammoetwet, de Wet op het voortgezet onderwijs, van minister J.M.L.Th. Cals.
In mei komt er ook een eind aan het kabinet-De Quay. Bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer lijdt de Partij van de Arbeid een gevoelig verlies. De Boerenpartij van boer Koekoek is in opmars. Een nieuw kabinet onder leiding van de voormalige minister van Landbouw en Visserij, de KVP-er V.G.M. Marijnen, treedt aan. Bekende ministers in dit kabinet zijn mr. J.M.A.H. Luns van Buitenlandse zaken, mr. E.H. Toxopeus van Binnenlandse zaken, mr. J. van Aartsen van Verkeer en waterstaat, mr. B.W. Biesheuvel van Landbouw en visserij, mr. Y. Scholten van Justitie, P.J.S. de Jong van Defensie, prof.dr. J.E. Andriessen van Economische zaken, drs. P.C.W.M. Bogaers van Volkshuisvesting en prof. dr. H.J. Witteveen van Financiën.
Opzienbarend nieuws is ook dat de aardgasreserve onder de bodem van Groningen wel 1100 miljard m3 gas blijkt te bevatten.
Burgemeester Hack memoreert in zijn Nieuwjaarsrede de belangrijkste gebeurtenissen in het afgelopen jaar. Een hoogtepunt was het werkbezoek van Prinses Beatrix aan Arnemuiden. Verder noemt hij de verbeteringen aan de bestrating van Molenweg en Tuindorp, de aankoop van panden in het kader van het saneringsplan, de ingebruikname van het nieuwe gymnastieklokaal en niet op de laatste plaats de vissersvloot die bijna geheel vernieuwd kon worden dankzij de garantieregeling.
Het inwonertal steeg voor het eerst na jaren met 29 personen. Dit is nu toegenomen tot 2822.
* * *
In de raadsvergadering van 13 februari neemt de gemeenteraad afscheid van de SGP-fractievoorzitter J.L. Joosse. Joosse had sinds 2 augustus 1948 zitting in de gemeenteraad, waarvan gedurende de periode 2 november 1951 tot 22 maart 1953 als tijdelijk wethouder en van 1 september 1953 tot 10 juni 1954 als wethouder. Burgemeester Hack spreekt het scheidende raadslid in hartelijke woorden toe: ‘Wij betreuren allen Uw afscheid. Steeds gaf U de inzet van al Uw krachten met Gods Woord als richtsnoer. U was een konsekwent mens, pal staande voor z’n principes, en daarnaast met een goede en diep doordachte visie op de gemeentelijke zaken. Wij zullen U missen. Wij zeggen U hartelijk dank voor alles en wensen U Gods Zegen toe’. Raadslid Joosse, voor het laatst het woord voerend, zegt dat ‘de belangen van de gemeente hem steeds ter harte zijn gegaan. Dit werk heeft hij met liefde gedaan’. Het college en de raadsleden zegt hij dank voor de genoten vriendschap. De SGP-er J. Oreel volgt het scheidende raadslid Joosse op als lid van de gemeenteraad.
Enkele maanden later overlijdt het alom in Arnemuiden geachte oud-raadslid J.L. Joosse op de leeftijd van 51 jaar. Hij genoot niet alleen vele jaren bekendheid als SGP-raadslid en wethouder, maar ook als medeoprichter en medefirmant van de woninginrichting (in later jaren meubelhuis) Joosse en ook als ouderling van de Gereformeerde Gemeente. Onder grote belangstelling houdt ds. D.L. Aangeenbrug voorafgaand aan de begrafenis een rouwdienst naar aanleiding van de tekstwoorden 2 Koningen 4:1. Burgemeester Hack ‘herdenkt in de raadsvergadering van 10 september het plotseling overlijden van oud-raadslid J.L. Joosse, waarna door de vergadering enkele ogenblikken stilte in acht worden genomen.
Opmerkelijk is dat twee maanden eerder de andere medeoprichter en medefirmant van de woninginrichting, de broer van J.L. Joosse, Cornelis Joosse uit Middelburg, op de 6e mei plotseling op 52-jarige leeftijd overleed. Cor Joosse was een alom bekend en graag gezien persoon in Arnemuiden.
Op de gemeentesecretarie worden de vacatures van J. de Klerk en H. Uitterhoeve vervuld door benoeming van A.J.G.M. Verschuren uit Oudenbosch tot adjunct-commies en M.J. Adriaanse uit Middelburg tot klerk. Ook komt mejuffrouw J. Houterman uit Nieuw- en Sint Joosland de gelederen versterken als typiste.
* * *
Van de overledenen in 1963 noemen we:
22/1 Tannetje Joosse wv J. de Meulmeester (75 jr); 24/1 Cornelia Smit wv Adriaan van Hemert (83 jr); 5/2 Klaas van Belzen ev Cornelia Schipper (69 jr); 9/2 Grietje van Belzen ev Blaas van Belzen (65 jr); Adriaan Theune ev Jannetje van de Ketterij (79 jr); 19/2 Maria Levina Davidse ev Leunis de Rijke (82 jr); 1/3 Gillis van Belzen wv Jannetje van Belzen (84 jr); 6/3 Jan Marijs ev Maria van Belzen uit de Lionstraat (62 jr); 6/4 Adriana de Hamer wv de vroegere meester J.J.C. van der Graaff (68 jr); 6/5 Cornelis Joosse uit Middelburg (52 jr); 24/5 Johanna de Nooijer wv Karel van Dalen (79 jr); 10/6 Lieven van de Ketterij ev Pieternella Meulmeester; 19/6 Clazina Schroevers wv Lieven van de Gruyter (80 jr); 4/7 enkele weken na haar man, Pieternella Meulmeester wv Lieven van de Ketterij (67 jr); 14/7 de ouderling van de Gereformeerde Gemeente en oud-raadslid en wethouder Jan Louis Joosse ev Maatje Vader (51 jr); 24/7 Marcus Adriaan Faasse wv Adriana Meerman (77 jr); 26/8 Adriana Ventevogel wv Klaas de Quelerij (65 jr); 8/10 Barbera Mana Maartense wv S. Oreel (89 jr); 11/10 als gevolg van een droevig autoongeluk Grietje Meulmeester ev D. van Belzen (37 jr); 31/10 Willem van Belzen ev Dina Verdunk (33 jr); 29/12 Jan Vogel wv Tannetje van de Gruiter (78 jr).
* * *
Hoewel er nu duidelijk schot in de bouw van zowel woningwetwoningen als premiewoningen zit is de woningnood toch nog groot en zorgwekkend.
Dit jaar worden plannen ingediend voor de bouw van 15 premiewoningen. Voor 1963 wijst de provincie een contingent toe van 7 woningwetwoningen tot vervanging van de in het kader van het saneringsplan te slopen krotwoningen. De bouw van deze 7 woningwetwoningen aan de Houwerstraat wordt gegund aan aannemer W.C. Oreel.
Tot uitvoering van het saneringsplan worden de panden Zuidwal 57, 20, 22 en 24 en Schoolstraat 2, 6, 8 en 10 aangekocht. Verder worden de panden Nieuwlandseweg 36 van de vroegere slager P.J. Kousemaker, Nieuwstraat 42 van bakker P.A. Minnaard en Langstraat 29 van J.J. la Soe en later in het jaar de panden Langstraat 5 en Schoolstraat 23 onbewoonbaar verklaard.
* * *
Verscheidene belangrijke openbare werken worden ter hand genomen. Zo besluit de gemeenteraad circa 1327 m2 grond aan de Radermacherstraat te verkopen voor de bouw van het verenigingsgebouw ‘De Arne’ voor f 10 per m2. Er wordt een garantie voor de door het bestuur aan te gane geldlening verleend in verband met de overschrijding van de stichtingskosten van f 30.000.
Het besluit valt ook om de bestaande Christelijke kleuterschool aan de Van Vollenhovenstraat niet uit te breiden met een derde lokaal. In de plaats daarvan zal een tweede Christelijke kleuterschool worden gesticht. De bestaande 2-klassige kleuterschool telt nu al 80 kleuters. Het is beter een tweede school te stichten midden in het uitbreidingsplan ‘het Poldertje’, waar vooral de jonge gezinnen wonen.
De tweede Christelijke kleuterschool kan voorlopig starten in twee leegstaande lokalen van de openbare lagere school aan de Clasinastraat. Het gaat niet goed met de openbare school. Het leerlingenaantal is zo sterk gedaald dat nog maar 4 van de 6 lokalen bezet zijn.
Overigens neemt de gemeenteraad dit jaar het besluit tot opheffing van de openbare lagere school te Kleverskerke. Omdat het leerlingenaantal niet hoger komt dan 5 heeft deze school geen levensvatbaarheid meer.
Het hoofd van de openbare lagere school, de heer B.J. van de Velde, vertrekt per 1 april. In zijn plaats treedt aan de heer M. Oostdijk. Kort daarop neemt ook de onderwijzer W.J. Sandifort ontslag. In zijn plaats benoemt de gemeenteraad de heer A.P. van de Kreeke uit Goes. In het najaar krijgt de onderwijzeres juffrouw T.M. Corporaal ontslag in verband met de daling van het leerlingenaantal.
* * *
Van de Cultuurtechnische Dienst wordt 2 ha grond aangekocht in het ruilverkavelingblok à f 9.000 per ha voor de aanleg van sportvelden. Voor de bijkomende kosten stelt de gemeenteraad f 20.000 beschikbaar. De Heide Mij. begint voor eind van het jaar met de aanleg van twee sportvelden: een korfbalveld en een voetbalveld en ook de bouw van nieuwe kleedlokalen.
De burgemeester geeft in de raadsvergadering van 16 december een toelichting op het recreatieplan ‘Oranjeplaat’. De gemeenteraad stelt daarop het recreatieplan vast. Rijksgoedkeuring wordt gevraagd voor het stichten van de gebouwen voor ‘Het Zilveren Schor’.
De bestratingwerkzaamheden worden ook dit jaar voortgezet. Met name de Burgemeester Lantsheerweg wordt nu herbestraat. Ook de uitbreiding van de straatverlichting krijgt z'n voltooiing. Het gemeentehuis krijgt een grote opknapbeurt: er wordt een krediet beschikbaar gesteld voor het binnenschilderwerk en voor de aanschaf van nieuw meubilair voor de raadszaal en nieuwe vloerbedekking in alle vertrekken.
Een aardig element in de gemeente is de bouw van een volière in het uitbreidingsplan ‘het Poldertje’ aan de Clasinastraat. Deze komt te staan op de plaats van de oude begraafplaats.
Er ontstaat een nauwe samenwerking tussen het gemeentebestuur en de diaconieën van de Hervormde en de Gereformeerde Kerk om tot de bouw van een bejaardencentrum aan de Van Vollenhovenstraat te komen. Dit centrum zal bestaan uit 30 bejaardenwoningen en een verzorgingscentrum.
Melkboer David van de Broeke gaat opnieuw het voormalige brandspuithuisje aan de Markt huren voor de stalling van z'n melkkar Welk een vertrouwde verschijning was hij, steeds in hetzelfde doen. Aan de oostzijde van de Noordstraat was zijn winkel, waar men niet alleen zuivelproducten maar ook allerhande snoep en sommige kruidenierswaren kon kopen. Vanaf de hoek Markt/Noordstraat was het het vijfde pand. De eerste vier huizen waren van Marien Grootjans, de oude Jacob van Belzen, Abraham Theune sr en de oude Klaas van de Gruiter.
De vishal aan het Stationsplein wordt verpacht aan de winkelier/vishandelaar Bas Marteyn, wonend Langstraat 65. Ook Bas Marteijn had zo'n typisch Arnemuids winkeltje, vooraan in de Langstraat, even na de groente/fruitwinkel van Coppoolse. Wat was het er ouderwets sfeervol! Geheel in de stijl van de gemoedelijke Arnemuidse samenleving van weleer. Men kon er terecht voor o.a. tabak, sigaren, stokvis en zoute vis.
Nog een andere zo zeer vertrouwde persoon moet hier genoemd worden: Blaas van Belzen (‘Blaes van de krant’). Het is dit jaar precies 25 jaar dat Blaas met ongelooflijke trouw en nauwgezetheid de Arnemuidse inwoners van de Provinciale Zeeuwse Courant voorziet. Elke morgen om zeven uur haalt hij de kranten bij de bus op en bezorgt deze tot half twaalf bijna huis-aan-huis bij de mensen. Hoewel elke dag door weer en wind, bij kou en hitte, was hij in de voorbije 25 jaar niet één dag ziek. Ook deze bescheiden persoon nam een gewaardeerde plaats in in de Arnemuidse gemeenschap.
In de gemeenteraad wordt in het najaar een pleidooi gehouden voor streng optreden tegen de jeugdoverlast. Ook op Oudejaarsavond 1963 worden vele vernielingen door de jeugd aangericht. Dit leidt tot ernstige klachten in de gemeenteraad en de roep om meer politietoezicht.
* * *
De visserij is even gunstig als in 1962. Elke schipper is ruimschoots in staat om aan de financiële verplichtingen in verband met de gedane investeringen te voldoen.
Dankzij de financiële medewerking van de gemeenteraad (het verlenen van rente-garantie) is de vissersvloot praktisch geheel vernieuwd. De vloot bestaat begin dit jaar uit 16 schepen met in totaal 1908 pk en aan het eind van het jaar uit 17 schepen met 2592 pk. Twee nieuwe ARM-schepen komen in de vaart. Op 21 mei worden de nieuwe ARM 2, de ‘Vrouw Jannetje’, van de firma Meulmeester (gebouwd op de werf te Walsoorden) en de nieuwe ARM 12 van R. van Belzen (gebouwd te Breskens) officieel in gebruik genomen. Het zijn stalen motorkotters met 200 respectievelijk 150 pk, bestemd voor de garnalenvisserij.
Verder wordt de ARM 20 verbouwd, terwijl in de ARM 5 een nieuwe motor wordt geplaatst. Ook krijgt schipper J. Meulmeester gemeentegarantie voor de rente en aflossing tot financiering van de aankoop van de ARM 15 voor f 15.714. Ook schipper Dries van Belzen, Spoorstraat 8, krijgt gemeentegarantie in verband met de aankoop van een nieuwe viskotter voor een bedrag van ƒ 98.000. En verderop in het jaar is het R. Huiszoon die een gemeentegarantie krijgt voor de bouw van een stalen viskotter voor een bedrag van ƒ 98.000.
Kort hierna vraagt ook schipper D. van Belzen van de ARM 10 om gemeentegarantie van f 40.000 voor het plaatsen van een nieuwe motor in z’n schip; de oude motor is onherstelbaar. Daarmee is de vernieuwing en verbetering van de vissersvloot vrijwel gerealiseerd.
Het is voor de vissers een afwisselend jaar. In januari worden ze zwaar getroffen door de barre winter. Desondanks is de prijs voor de garnalen zeer hoog. In februari zijn de garnalenvangsten zeer goed, soms tot 1000 kilo per nacht. Weekbesommingen van ƒ 7.000 komen vaak voor. De vangst van bijvis (schol, schar, kabeljauw en wijting) is goed. Maar vanaf april tot augustus wordt het aanmerkelijk minder.
Vanaf september wordt er zeer veel gevangen. Dagvangsten van 600 kilo in september zijn geen uitzondering. In oktober, november en december is de vangst uitzonderlijk hoog met dikwijls dagvangsten van rond de 800 kilo. Het gaat de te Colijnsplaat liggende gemoderniseerde vloot dan ook uitzonderlijk goed.
De totale besomming voor de vissers te Colijnsplaat is over 1963 circa ƒ 1.500.000. Hiervan is ƒ 1.313.747 te danken aan de aanvoer van bijna 700.000 kilo garnalen. De overige opbrengst zit hoofdzakelijk in de vangst van 572.326 kilo zeebliek en 26.072 kilo schol.
De Vlissingers hebben dit jaar een ruime garnalenvangst (304.800 kilo) en een grote bijvangst aan schol (52.272 kilo). Hun besomming over dit jaar is het hoge bedrag van ƒ 890.000.
De totale garnalenvangst voor de Zeeuwse vissersvloot ondergaat in 1963 een opzienbarende stijging (van 1.340.436 kg in 1962 tot 1.921.403 kg in 1963).
Toch dreigen weer nieuwe zorgen voor de visserij vanwege de voorgenomen afsluiting van de Oosterschelde. Dit zou betekenen dat de vissersvloot uit Colijnsplaat moet vertrekken. Ook de schadeuitkering aan de vissers tot uitvoering van artikel 8 van de Deltawet verloopt zeer moeizaam.
* * *
Dit jaar krijgt Arnemuiden twee nieuwe predikanten.
Allereerst op 5 januari vestigt de nieuwe predikant van de Gereformeerde kerk, ds. G.S. Oegema, zich met z’n vrouw en schoonvader, de heer J. Dekker, te Arnemuiden. Op 20 januari bevestigt zijn neef, de vlootpredikant ds. Oegema uit Den Helder, hem. Het herdenkingsboek ‘100 jaar Gereformeerde Kerk Arnemuiden’ vermeldt: ‘Onder ds. Oegema beleeft de gemeente een rustige tijd, een tijd van opbouw en, gelukkig, bloei. Moeilijke kwesties doen zich niet voor. De persoon van ds. Oegema is er ook niet naar om conflicten uit te lokken. Ds. Oegema was evenals ds. Scholing een ‘volksman’, d.w.z. dat hij in staat was met iedereen snel contacten te leggen’. Ds. Oegema zal de gemeente dienen tot november 1969.
Op 12 augustus herdenkt de Gereformeerde kerk haar 75-jarig bestaan. Het is een bijzonderheid dat tijdens de herdenkingsdienst de vroegere predikanten ds. Scholing, ds. Veldhuijzen en ds. Poelman aanwezig zijn. Ook een schoonzoon van de vroegere ds. Runia is aanwezig. Alle oud-predikanten spreken de gemeente toe.
Maar ook de Hervormde Gemeente krijgt tot haar grote blijdschap in september bericht dat ds. J.G. Abbringh uit IJsselmuiden het beroep heeft aangenomen. De vacature na het vertrek van ds. M. Verwey heeft ongeveer twee jaar geduurd. Vele predikanten en kandidaten werden beroepen. Dit jaar worden beroepen uitgebracht op ds. J. van der Haar uit Sint Maartensdijk, kandidaat J. Bogaard uit Baambrugge en ds. J.G. Abbringh uit IJsselmuiden. De nieuwe predikant is 57 jaar oud en diende de gemeenten van Wilsum, Papendrecht, Hoevelaken, Benschop, Oosterwolde en IJsselmuiden. Op zondag 10 november wordt hij bevestigd door ds. J. van Sliedregt uit Baarn naar aanleiding van de tekst 2 Cor. 4 : 7. In de middagdienst, die door zo'n 800 kerkgangers wordt bijgewoond, doet ds. Abbringh intrede met als tekst Johannis 1 : 29b.
De eerste door ds. Abbringh geleide dienst is een rouwdienst bij de begrafenis van Grietje Meulmeester, echtgenote van D. van Belzen, op 16 oktober. Tijdens de begrafenis wordt ook het woord gevoerd door de oud-predikant van Arnemuiden, dr. J.C. Hooykaas, bij wie de overledene altijd als dienstmeisje had gewerkt. De band tussen ds. Hooykaas en de familie Van Belzen-Meulmeester was steeds bewaard gebleven.
Dit jaar wordt in de Hervormde kerk centrale verwarming aangelegd. Hiermee komt een einde aan de oude vloer van grafzerken.
